Varlık Hesapları, işletmenin sahip olduğu, bilançonun aktifinde yer alan ve para ile ifade edilebilen değerlerin izlendiği hesaplara varlık hesapları denir. Varlık hesapları dönen varlıklar ve duran varlıklar olmak üzere ikiye ayrılır.
1. Dönen Varlıklar: İşletmenin faaliyeti dönemi içinde yer alan ve sağladığı yarar o dönem içinde sona eren varlıklardır. Dönen varlıklar grubunda bir yıl veya daha kısa süre içinde paraya çevrilebilecek değerler yer alır. Dönen varlıklar grubundaki hesap kodlarının hepsi 1 ile başlamaktadır.
Dönen varlıklar aşağıdaki hesap gruplarına ayrılmıştır:
10-Hazır Değerler
11-Menkul Kıymetler
12-Ticari Alacaklar
13-Diğer Alacaklar
15-Stoklar
17-Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri
18-Gelecek Aylara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları
19-Diğer Dönen Varlıklar
10-Hazır Değerler: İşletmenin kasasında veya bankada bulunan paralar ile likiditesi (paraya çevrileme kolaylığı) yüksek olan değerler bu grupta yer alır. Hazır Değerler hesap grubunda aşağıdaki hesaplar yer alır:
100 Kasa Hesabı >>>>>
101 Alınan Çekler Hesabı >>>>>
102 Bankalar Hesabı >>>>>
103 Verilen Çekler Ve Ödeme Emirleri Hesabı (-) >>>>>
108 Diğer Hazır Değerler Hesabı >>>>>
Hazır değerler hesaplarının işleyişinde artış meydana geldiğinde hesabın borç tarafına, azalış meydana geldiğinde hesabın alacak tarafına kayıt yapılır.
11-Menkul Kıymetler: Faiz geliri, kâr payı ya da değer artışından faydalanmak amacı ile hisse senedi, tahvil ve benzeri menkul kıymetlerin alınması ve izlenmesi için kullanılan hesaplar bu grupta yer alır. Menkul kıymetler hesap grubunda aşağıdaki hesaplar yer alır:
110 Hisse Senetleri Hesabı >>>>>
111 Özel Kesim Tahvil Senet ve Bonoları Hesabı >>>>>
112 Kamu Kesimi Tahvil Senet ve Bonoları Hesabı >>>>>
118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabı >>>>>
119 Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı (-) >>>>>
Menkul kıymetler hesaplarının işleyişinde artış meydana geldiğinde hesabın borç tarafına, azalış meydana geldiğinde hesabın alacak tarafına kayıt yapılır. Bir menkul kıymet alındığı zaman alış değeri ile ilgili menkul kıymet hesabının borcuna yazılır. Alış sırasında ödenen komisyon 653 Komisyon Giderleri Hesabı’ nın borcuna yazılır. Elden çıkarıldığı zaman ise yine alış bedeli üzerinden alacaklı yazılır. Satış sırasında yapılan giderler yine 653 Komisyon Giderleri Hesabı’ nın borcuna yazılır.
Menkul kıymet alış bedelinin altında veya üstünde bir bedel ile satılabilir. Bu durumda kâr veya zarar ortaya çıkar. Kâr durumunda 645 Menkul Kıymet Satış Kârları Hesabının alacağına, zarar durumunda 655 Menkul Kıymet Satış Zararları Hesabının borcuna aradaki fark kaydedilir.
12-Ticari Alacaklar: Bir mal satışı, hizmet yapılması ya da borç verilmesi karşılığı ortaya çıkan bedeli isteme hakkına alacak denir. Ticari alacaklar grubu hem dönen varlıklar hem de duran varlıklar içerisinde bulunur. Burada alacağın vadesi önemlidir. Ticari işlemler sonucu ortaya çıkan ve bir yıl içinde paraya çevrilmesi beklenen alacaklar dönen varlıklar grubunda, tahsili bir yıldan uzun sürecek olanlar duran varlıklar grubu içinde yer alır. Ticari alacaklar hesap grubunda aşağıdaki hesaplar yer alır:
120 Alıcılar Hesabı >>>>>
121 Alacak Senetleri Hesabı >>>>>
122 Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı (-) >>>>>
124 Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri Hesabı (-) >>>>>
126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı >>>>>
127 Diğer Ticari Alacaklar Hesabı >>>>>
128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı >>>>>
129 Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı Hesabı (-) >>>>>
Ticari alacaklar hesaplarının işleyişinde artış meydana geldiğinde hesabın borç tarafına, azalış meydana geldiğinde hesabın alacak tarafına kayıt yapılır.
13-Diğer Alacaklar: Herhangi bir ticari nedene dayanmayan ve en fazla bir yıl içinde tahsil edilmesi düşünülen senetli ve senetsiz alacaklar bu grupta incelenir. Diğer alacaklar hesap grubunda aşağıdaki hesaplar yer alır:
131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı >>>>>
132 İştiraklerden Alacaklar Hesabı >>>>>
133 Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar Hesabı >>>>>
135 Personelden Alacaklar Hesabı >>>>>
136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabı >>>>>
137 Diğer Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı (-) >>>>>
138 Şüpheli Diğer Alacaklar Hesabı >>>>>
139 Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı Hesabı (-) >>>>>
Diğer alacaklar hesaplarının işleyişinde artış meydana geldiğinde hesabın borç tarafına, azalış meydana geldiğinde hesabın alacak tarafına kayıt yapılır.
Not: Tek düzen hesap planınında varlık hesaplarının bazılarının yanında (-) işaretini bulunur. Bu hesaplar varlık hesaplarının işleyiş kurallarının tam tersine göre kaydedilir. Yani (-) işareti bulunan varlık hesapları, kaynak hesapları gibi kayıt yapılır.
Sayfa 1
sonraki sayfa >>>>>
