İTHALAT

Genellikle, bedelsiz ithalatın herhangi bir gümrük vergisi veya fon ödenmeksizin yapılan ithalat olduğu yanılgısına düşülmektedir. Halbuki böyle bir durum söz konusu değildir. Nitekim bedelsiz ithalat, gümrük vergisine tabi olabileceği gibi olmayabilir de. Burada dikkat edilmesi gereken husus, ithalatın gümrük vergisine tabi olup olmadığı değil, sadece mal bedelinin yurt dışında kazanılan dövizlerden karşılanarak mı veya yurt dışına herhangi bir transferin yapılarak mı gerçekleştiğidir. Mala karşı mal ile ödeme yapılan ticaret işlemleri ise İhracat Mevzuatı çerçevesinde düzenlenmektedir.

2. İthalat Yapabilecekler: Vergi numarasına sahip her gerçek kişi ve tüzel kişi ile tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan kişiler ortaklıkları, ithalat işlemlerini yürütebilir. Ancak,
- Özel anlaşmalara dayanan ithalatta,
- Kitap ve diğer yayınların ithalatında,
- Ülkemizde açılan uluslararası fuar ve sergilerde Müsteşarlıkça (Dış Ticaret Müsteşarlığı) perakende satışına izin verilen malların ithalatında, vergi numarasına sahip olma şartı aranmaz.

Kamu ahlakı, kamu düzeni veya kamu güvenliği; insan, hayvan ve bitki sağlığının korunması veya sınaî ve ticari mülkiyetin korunması amaçlarıyla ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde alınan önlemlerin kapsamı dışındaki malların ithali serbesttir. İthalatı kanunlarla belirli kurum ve kuruluşlara bırakılmış maddelerin ithali ancak, bu kurum ve kuruluşlar tarafından yapılabilir. İthalat yapmak isteyen kişiler, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde almaları gereken belgelerle birlikte doğrudan gümrük idarelerine başvururlar.

3. İthalat Sözleşmeleri: Dış ticarette ihracatçı ile ithalatçı arasında ortaya çıkabilecek anlaşmazlıkların çözümü için, tarafların hak ve yükümlülüklerini gösteren yazılı bir sözleşme hazırlanmalıdır. Yazılı sözleşmeler, tarafları bağlamalarının yanı sıra, herhangi bir anlaşmazlık durumunda da ispat evrakı özelliği taşımaktadır. Malın ithali veya ihracı aşamasında çıkabilecek problemlerin taraflar arasında dostane bir şekilde çözülmesi için bu alışverişte ortaya çıkabilecek tüm durumların yapılacak sözleşmede karara bağlanması gerekir. Aksi takdirde çıkacak problemler taraflar arasında sıkıntıya neden olacak, dış ticaret bu durumdan olumsuz etkilenecektir. Birleşmiş Milletler ve ICC (Uluslararası Ticaret Odası), sözleşmeler için standart kural ve düzenlemeler geliştirmiştir. Bunlar uluslararası ticarette ortaya çıkan anlaşmazlıkları, uyuşmazlıkları ve hukuksal çatışmaları ortadan kaldırmak ve alıcı ile satıcının gereksiz yere para ve zaman kaybını önlemek amacıyla alım-satım işlemlerine getirilen kural ve düzenlemelerden ibarettir.

Incoterms adıyla yürürlüğe konulan bu düzenlemeler uluslararası ticarette kullanılan ve evrensel olarak standartlaştırılmış sözleşme terimleridir. Teslim şekline göre değişen 13 adet incoterms bulunmaktadır. Bu incotermsler yapılacak sözleşmelerde kullanılarak, sözleşmeyle ilgili anlaşmazlıkların çözümü için ülkeden ülkeye farklılık gösteren hukuki çatışmaların önüne geçilebilir.

Sözleşme hangi şekilde yapılırsa yapılsın, sözleşme metni, net ve detaylı olmalı ve her iki tarafça da istenen hususları kapsamalıdır. Bir ithalat-ihracat sözleşmesinde aşağıdaki hususların mutlaka taraflarca karara bağlanması gerekir:
- Tarafların isim ve adresleri
- Malın cinsi ve özellikleri
- Malın miktarı
- Gözetim
- Malın fiyatı
- Malın teslim yeri ve zamanı
- Ödeme şekli
- Ödeme yeri ve zamanı
- Lisans ve izinler
- Ürünün garantisi
- Sigorta
- Mücbir sebepler
- Teslimde gecikme
- Uygulanacak hukuk
- Tarafların imzası

4. İthalatta Alınan Vergiler: Türkiye'de ithalattan gümrük vergisi, KDV, Özel Tüketim Vergisi, Damga Vergisi ve Akaryakıt Tüketim Vergisi Kanunu’nda belirtilen akaryakıtların ithali durumunda Akaryakıt Tüketim Vergisi alınır.

4.1. Gümrük Vergisi: 1615 sayılı Gümrük Kanununun 4. maddesi uyarınca, Gümrük Vergisi tahsilatı, bu Kanuna göre ödeme mükellefiyetinin başladığı tarihte yürürlükte bulunan Gümrük Giriş Tarife Cetvelindeki nispet, had ve esaslara göre yapılmaktadır.

4.2. Katma Değer Vergisi: 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1 inci maddesi uyarınca her türlü mal ve hizmet ithalatı, aynı Kanun’un 28. maddesine dayanılarak çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararlarında belirtilen oranlarda Katma Değer Vergisi’ne tabi bulunmaktadır. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 21 inci maddesine göre İthalatta ödenecek KDV’nin matrahı aşağıda gösterilen unsurların toplamıdır:
- İthal edilen malın gümrük vergisi tarhına esas olan kıymeti, gümrük vergisinin kıymet esasına göre alınmaması veya malın gümrük vergisinden muaf olması halinde sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF) değeri, bunun belli olmadığı hallerde malın gümrükçe tespit edilecek değeri
- İthalat sırasında ödenen her türlü vergi, resim, harç ve paylar
- Gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan diğer giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat farkı, kur farkı gibi ödemeler.

4.3. Akaryakıt Tüketim Vergisi: 3074 sayılı Akaryakıt Tüketim Vergisi Kanunu’nun 2 inci maddesinde Akaryakıt Tüketim Vergisi’nin mükellefinin, bu verginin konusuna giren ürünlerin (kurşunsuz benzin, süper benzin, normal benzin, gazyağı, motorin, marine diesel, kalorifer yakıtı, fuel oil çeşitleri, sıvılaştırılmış petrol gazı çeşitleri) satışını yapan rafineri şirketleri, doğal gaz üretim şirketleri ve ithalatı gerçekleştiren kuruluşlar olduğu belirtilmiştir. Akaryakıt tüketim vergisine tabi petrol ürünlerini ithal eden gerçek veya tüzel kişiler, ileride ödeyecekleri akaryakıt tüketim vergisi için, gerektiğinde, esasları ve ürünler itibarıyla tutarları Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenecek banka teminat mektubunu ilgili gümrük idaresine vermedikleri sürece gümrükleme yapılmaz.

Akaryakıt tüketim vergisi her ayın ilk on beş günlük birinci ve kalan günlerinden oluşan ikinci dönemlerinde yapılan satışlara ait Akaryakıt Tüketim Vergisi, bu dönemleri izleyen 10 uncu günün akşamına kadar, rafineri şirketleri, doğal gaz üretim şirketleri ve ithalatı gerçekleştiren kuruluşların merkezlerinin bağlı olduğu vergi dairesine, şekli ve içeriği Maliye Bakanlığınca tespit edilecek beyanname ile beyan edilir ve aynı süre içinde ödenir.

sayfa 1

sonraki sayfa >>>>>

İthalat - ihracat