1. Serbest Meslek Kazanç Bildirimi: Serbest meslek defteri tutanlar yıl sonu geldiğinde (VUK 174. maddesi) Kanun’daki hükme göre; defterler hesap dönemi itibarıyla tutulur. Kayıtlar her hesap dönemi sonunda kapatılır ve ertesi dönem başında yeniden açılır. defterlerini kapatıldığında yani gelir ve gider sayfalarının toplamını alınır, kâr mı yoksa zarar mı olduklarını tespit ederler. Gelir vergisi stopajlarını hesaplarlar. Ayrılan amortismanlarını ve demirbaş satışından elde ettikleri kârı tespit ederler. Bütün bu işlemler tamamlandıktan sonra "Serbest Meslek Kazanç Bildirimi"ni doldururlar.
2. Serbest meslek kazanç bildiriminin amacı: Performans Derecelendirme Bildirimi’nin amacı, mükelleflerin vergiye uyumunun sağlanması temel amacına yönelik olarak, mükellefleri daha yakından takip etmek, performanslarını dönemler ve sektörler itibarıyla izlemek, mukayese etmek ve derecelendirilmesini sağlamaktır.
3. Serbest meslek kazanç bildiriminin zamanı: Serbest meslek faaliyetinde bulunan gerçek kişi mükellefler, kazançlarını yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmektedirler. Gelir Vergisi mükelleflerinin 2007 yılı gelirlerini 2008 yılı Mart ayında beyan etmeleri gerekmektedir. GVK’nin 92. maddesi gereği yıllık beyanname Mart ayının 15. günü akşamına kadar ilgili vergi dairesine verilir. Beyan edilen ve ödenmesi gereken vergiler ise, GVK’nin 117.maddesi gereği Mart ve Temmuz aylarında olmak üzere iki eşit taksitte ödenir.
Serbest meslek kazançlarının tespitinde hasılattan indirilecek giderler Gelir Vergisi Kanunu’nun 68. maddesinde bentler hâlinde açıklanmıştır. Söz konusu madde 5035 sayılı Kanun’la 01.01.2004 tarihinden geçerli olmak üzere yeniden düzenlenmiştir.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 85. maddesinde, serbest meslek erbabının mesleki faaliyetinden kazanç temin etmemiş olsa bile yıllık beyanname vereceği hükme bağlanmıştır. Yıllık beyanname ise anılan Kanun’un 92. maddesi uyarınca beyannamenin ait olduğu yılı izleyen yılın Mart ayının on beşinci günü akşamına kadar verilmesi ve tahakkuk eden gelir vergisinin de 117. maddesi uyarınca Mart ve Temmuz aylarında olmak üzere iki eşit taksitte ödenmesi hükme bağlanmıştır. Diğer taraftan Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesi uyarınca istisna tutulan serbest meslek kazançları ile dar mükelleflerin tevkif suretiyle vergilenmiş serbest meslek kazançlarından yapılan vergi kesintisi nihai vergileme olacak ve bunlara ilişkin beyanname verilmeyecektir.
4. Serbest meslek kazancı vergisinin ödenmesi: Serbest meslek erbabı bir takvim yılına ait yıllık gelir vergisi beyannamesini ertesi
yılın mart ayının 15. günü akşamına kadar bağlı olduğu vergi dairesine vermek ve vergilerini de mart, temmuz aylarında olmak üzere iki taksit hâlinde ödemek zorundadır. (GVK, madde 92) Serbest meslek erbabı beyan ettiği kazanç üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, kendisine yapılan ödemelerden dolayı kesilen vergiyi mahsup edebilecektir. (GVK, madde 121)
Ödemeler ise Maliye Bakanlığı’nca yetki verilen bankalar aracılığıyla yapılabileceği gibi vergi dairesi veznelerinden de yapılabilir. Serbest meslek kazancı, tahsil olunan hâsılattan yapılan giderlerin düşülmesi suretiyle gerçek usulde tesbit edilmektedir. (GVK, madde 67) Serbest meslek kazancı bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ile diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden, bu faaliyet dolayısı ile yapılan giderler indirildikten sonra kalan
farktır. (GVK, madde 67)
5. Serbest meslek kazançlarında indirilecek giderler: Serbest meslek kazançlarının tespitinde hâsılattan indirilecek giderler Gelir Vergisi Kanunu’nun 68. maddesinde bentler hâlinde açıklanmıştır. Söz konusu madde 5035 sayılı Kanun’la 01.01.2004 tarihinden geçerli olmak üzere yeniden düzenlenmiştir. Yapılan yeni düzenlemeler çerçevesinde serbest meslek faaliyetinin ifası sırasında yapılan ve belgelendirilmek suretiyle gider kabul edilen ödemeler aşağıdaki gibidir.
- Serbest meslek kazancının elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler
- Hizmetli ve işçilerin giderleri
- Mesleki faaliyetle ilgili seyahat ve ikamet giderleri
- Mesleki faaliyette kullanılan tesisat, demirbaş eşya ve taşıtlar için vergi usul kanunu’na göre ayrılan amortismanlar
- Alınan mesleki yayınlar için ödenen bedeller
- Mesleki faaliyetin ifası için başka meslek erbabından alınan hizmet bedelleri
- Emekli sandıklarına ödenen giriş ve emeklilik aidatları ile mesleki teşekküllere ödenen aidatlar
- Ödenen meslek ilan reklam vergileri, iş terleriyle ilgili ayni vergi, resim ve harçlar ile kanun ilam ve mukavelenameye göre ödenen tazminatlar
- Kiralanan ya da envantere dahil taşıtların giderleri
- Binek otomobillerin satın alınmasına ilişkin olarak ödenen ÖTV’nin maliyet veya gider yazılması
- Binek otomobillerin satın alınmasına ilişkin olarak indirilemeyen KDV’nin maliyet veya gider yazılması
sayfa 4
<<<<< önceki sayfa
