Adisyon, hizmet işletmelerinde sunulan hizmetin ve emtianın cins ve miktarını göstermek amacıyla düzenlenen bir belgedir.
Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca bilanço veya işletme hesabı esasına göre defter tutan gece kulüpleri, diskotekler, barlar, pavyonlar, gazinolar, meyhaneler, lokantalar, kafeteryalar ve pastane işletmeleri, adisyon düzenlemek ve kullanmak zorundadır.
Self servis esasına göre işletilen lokanta, kafeterya gibi işletmeler çay, kahve ve meşrubat satımı yapan kahvehane, çay ocağı ve çay bahçesi gibi işletmeler, basit usulde vergilendirilen hizmet işletmeleri ile özel kredi kartı ile takip edilen hizmetlerin verildiği tatil köyü, otel gibi konaklama işletmelerinde adisyon kullanılmasına gerek bulunmamaktadır. Sadece çay, kahve ve meşrubat satılan kahvehane, çay bahçesi ve çay ocağı gibi yerler bilanço ve işletme hesabı esasına göre defter tutmak zorunda olsalar veyahut da kurumlar tarafından işletilseler dahi bu faaliyetleri nedeniyle adisyon düzenlemeyeceklerdir. Bu yerlerde alkollü içki servisi yapılması halinde bilanço esasına göre defter tutanlar veyahut da kurumlar tarafından işletilenlerde masalara servis yapılarak pasta, börek, tost, sandviç, poğaça, dondurma ve kuruyemiş gibi yiyecek maddeleri de satıldığı takdirde adisyon kullanımı zorunludur.
Self servis esasına göre işletilen lokanta, kafeterya gibi işletmelerde adisyon kullanılmasına gerek bulunmamaktadır. Self servis, müşterinin yiyecek ve içecek maddelerini kendisinin alması yani garson tarafından servis yapılmamasına denir. Müşteri masaya oturmadan önce yiyecek içecek maddelerini alır, ücretini öder ve fatura veya yazar kasa fişi veyahut da perakende satış fişini alır. Adisyon düzenlenmesine gerek kalmamış olur.
Adisyon kullanmak zorunda olan hizmet işletmelerinde; masada servis yapılmasının yanı sıra, ayrıca self servisin ve paket halinde satışların bulunması durumunda, adisyon yalnızca masaya yapılan servisler için kullanılır.
Adisyon düzenlemekle yükümlü kuruluşların adisyon düzenlemeden hizmet sunmalarında; öncelikle hesap ödenirken kargaşa yaşanmakta ve çoğunlukla da hesaba yöneltilen itirazlar veyahut da yakınmalar dikkati çekmektedir.
Adisyonlar anlaşmalı matbaalara bastırılmış olarak kullanılır. Bu bağlamda anlaşmalı matbaalara bastırılmamış adisyonlar ile üzerine tarih yazılmamış, müşteri masasına veya adisyon masasına bırakılmamış adisyonlar, düzenlenmemiş sayılmaktadır.
Adisyonların birinci örneği fatura veya perakende satış fişi ile birlikte müşteriye verilir. İkinci örneği ise işletmede kalır.
Adisyon müşteri siparişi alınırken düzenlenerek müşteri masasında bulundurulur. İlk siparişten sonra alınan siparişlerde ilk sipariş için açılan adisyon üzerine işlenir. Bu bağlamda adisyon en az iki örnek olarak düzenlenmektedir. Hizmetin bitiminde adisyon müşteriye ibraz edilerek ve adisyon üzerinde yer alan bilgiler doğrultusunda hesap ödenir. Bu bağlamda da ödeme aşamasında müşterinin istemi olmaksızın derhal fatura, faturanın istenmemesi veyahut da fatura düzenlenmesini gerektirmeyen hallerde yazar kasa veyahut da perakende satış fişi düzenlenerek müşteriye verilir. Adisyon ödemeyi kanıtlayan bir belge değildir. Adisyonun işlevsel görevi hizmet işletmesinde müşterinin tükettiği maddeleri göstermeye yöneliktir.
