1. Genel Kurul: Kooperatif ortaklarının tamamının, bir başka ifadeyle oy kullanma hakkına sahip ortakların, oluşturduğu topluluğa genel kurul denir. Genel kurul kooperatifin bütün ortaklarını temsil eden ve karar alan en yetkili organıdır. Genel kurulda alınan tüm kararlar toplantıda hazır bulunsun veya bulunmasın tüm ortakları kapsar.
Genel kurul, ortaklara, kooperatifin yönetimi ile ilgili bilgiler vermek, kooperatif yönetim ve denetim kurullarını seçmek, bir önceki yıl görev yapan yönetim ve denetim kurullarının çalışmalarını incelemek gibi amaçlarla toplanır.
Kooperatif genel kurulu olağan ve olağanüstü olmak üzere iki şekilde toplanır:
- Olağan genel kurul: Kooperatif genel kurulları hesap dönemi sonundan itibaren (çoğunlukla 31 aralık), 6 ay içinde ve yılda en az bir kere toplanmak zorundadır.
- Olağanüstü genel kurul: Kooperatiflerin faaliyetleri ile ilgili önemli ve acele kararların alınmasının gerektiği durumlarda genel kurul, olağanüstü olarak toplanır.
1.1.1. Genel kurulun yetkileri şunlardır:
- Genel kurul toplantısına başkanlık edecek divanı seçmek
- Ana sözleşmede değişiklik yapmak
- Yönetim ve denetim kurulu üyeleri ile gerektiğinde tasfiye kurulunu seçmek
- Yönetim ve denetim kurullarını ibra etmek (aklamak)
- Yönetim ve denetim kurulları ile tasfiye kurulu üyelerinin görevine son vermek
- Bilançoyu, gelir gider farkı hesaplarını ve yıllık çalışma raporlarını incelemek
- Kooperatife gayrimenkul alımında ve satımında izlenecek usul ile alınacakgayrimenkulun özelliği, yerini, fiyatını, satılacak gayrimenkulun asgari fiyatınıbelirlemek
- Üretim ve inşaat işlerinin yaptırılma yöntemini belirlemek
- Yapı kooperatiflerinde, kooperatif üye sayısı ile yapılacak konut veya iş yerisayısını belirlemek
- Yönetim kurulunun hazırlamış olduğu iş programını ve bütçe önerisinionaylamak
- Yönetim ve denetim kuruluna verilecek ücreti belirlemek
- Kooperatifin ihtiyaç duyduğu personel kadrolarını ve ücretlerini onaylamak
- Kooperatifin başka bir kooperatifle birleşmesine karar vermek
- Kooperatifin dağılmasına karar vermek
- Kooperatifin üst birliğe katılmasına karar vermek
- Ortaklıktan çıkarılanların itirazlarını inceleyip onaylamak veya itirazı kabuletmek
- Ortaklara ek ödeme yükümlülüğü getirmek
- Kooperatifin sermayesini artırmak
- Ortakların taksit tutarlarını ve ödeme esaslarını belirlemek
- Yönetim kurulu kararlarından, kanun, ana sözleşme ve iyi niyet esasları ilegenel kurul kararlarına aykırı olduğu iddia edilenleri incelemek, gerektiğinde iptal etmek
1.1.2. Genel Kurul, Kooperatifler Kanunu’nun 42. maddesinde belirtilen ve aşağıda sıralayacağımız yetkilerini başka bir kurula devredemez ve terk edemez:
- Ana sözleşmeyi değiştirme
- Yönetim, denetim ve gerektiğinde tasfiye kurulunu seçme
- Gelir gider farkının bölüşümü ile ilgili karar alma
- Yönetim ve denetim kurullarını ibra etme (aklama, temize çıkarma)
- Yasa veya ana sözleşme ile genel kurula tanınmış olan konular hakkında kararverme
- Kooperatife gayrimenkul alımında ve satımında izlenecek usul ile alınacak gayrimenkulun özelliği, yerini, fiyatını, satılacak gayrimenkulun asgari fiyatınıbelirlemek
- Üretim ve inşaat işlerinin yaptırılma yöntemini belirlemek
- Yapı kooperatiflerinde, ortak sayısı ile yapılacak konut ve iş yeri sayısını belirlemek
1.2. Genel Kurulun Toplantıya Çağrılması:
Kooperatif genel kurulu;
- Yönetim kurulu,
- Denetim kurulu,
- Kooperatifin bağlı bulunduğu üst birlik,
- Tasfiye memurları,
- İlgili bakanlık,
- Ortakların 4’ten az olmamak kaydıyla 1/10’ unun isteği ile toplanabilir.
Yönetim kurulu on gün içinde genel kurulun toplantıya çağrılması isteğini yerine getirmez ise, ana sözleşmede belirtilmişse, genel kurulun toplanması isteğiyle, denetim kuruluna ve üst birliğe başvurulur. Genel kurulun yapılacağı tarih, yer ve genel kurul gündemi, toplantıdan en az 15 gün önce ilgili bakanlığa (Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü/Tarım İl Müdürlüğü), yazılı olarak bildirilmelidir. Genel kurul toplantısının yapılacağı kooperatif ortaklarına ana sözleşmede belirtilen biçimde duyurulur.
Ana sözleşmede duyurunun nasıl yapılacağı yönünde bir hüküm yoksa, genel kurul aşağıdaki usullerden biriyle toplantıya çağrılır:
- Ortaklara, kooperatif temsilcilerine imzalanmış taahhütlü mektuplar yollanır.
- Yerel gazetelere ilan verilir.
- Yazılı olarak imza karşılığı duyuru yapılır.
1.3. Genel Kurul Gündeminin Hazırlanması ve Gündeme Madde Eklenmesi: Genel kurul maddeleri; genel kurul ilanı yapılmadan önce, genel kurul toplantı çağrısı yapanlar tarafından hazırlanarak genel kurul ilanında belirtilir. Genel kurul maddelerinin önceden hazırlanarak ortaklara duyurulması, kooperatif ortaklarının yapılacak genel kurul toplantısına katılıp katılmayacaklarına karar vermelerine yardımcı olur.
2. Yönetim Kurulu: Yönetim kurulu, kanun ve ana sözleşme hükümlerine göre kooperatifin faaliyetlerini yöneten ve kooperatifi temsil eden yürütme organıdır.
2.1. Kooperatif Yönetiminin Önemi ve Kooperatiflerde Temsil: Ortaklar arasından seçilerek oluşturulan yönetim kurulu işlerinin yürütülmesi görevini yerine getirirken, kooperatifi borç altına sokabileceğinden ve kooperatifin gidişatını etkileyecek işlemleri yapabileceğinden dolayı önemli bir yere sahiptir. Yönetim kurulu, kooperatifi temsil ile yetkilendirilmiştir. Buna temsil yetkisi denir.
İstendiğinde bu yetki birkaç yönetim kurulu üyesine, kooperatif üyesi olmayan bir veya birkaç müdüre de devredebilir. Faaliyetler kooperatif unvanı ile yapılır. Yapılan tüm işlemlerde kooperatif kaşesi kullanılır ve bu durumda kooperatif sorumlu olur. Unvan kullanılmadan yapılan işlemler kooperatifi bağlamaz. Yönetim kurulu kanun, ana sözleşme, diğer mevzuat hükümleri, genel kurul ve yönetim kurulu kararlarına aykırı davranamaz. Aksi takdirde kooperatif değil bu faaliyetleri yapanlar sorumlu olur.
2.2. Yönetim Kurulunun Seçimi: Yönetim kurulu en az 3 asil, 3 yedek üyeden oluşur. Bir kişinin kooperatif yönetim kurulunda asil veya yedek olarak yer alması için kooperatif üyesi olması zorunludur. Yönetim kurulu üyeleri, en fazla 4 yıl için seçilebilir. Ana sözleşmede yönetim kurulu üyeleri ikinci defa seçilemez gibi bir hüküm yoksa tekrar seçilebilir. Kooperatiflerin kuruluşunda kurucu ortaklar tarafından yönetim kurulu belirlenir. Sözleşmeye yönetim kurulu üyelerinin kimler oldukları yazılır. Kuruluş tamamlandıktan sonra ilk genel kurul toplantısında kooperatifin yeni yönetim kurulu seçilir.
Kooperatifler Kanunu’nun 56. maddesinde yönetim kuruluna üye olabilmek için gerekli koşullar şunlardır:
- T.C vatandaşı olmak
- Aynı türden başka bir kooperatifin yönetim kurulu üyesi olmamak
- Türk Ceza Kanunu’nda belirtilen; zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, görevi suistimal, sahtekarlık, hırsızlık, dolandırıcılık, hileli iflas, emniyeti suistimal ve devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlardan mahkum olmamış olmak Kooperatif denetim kurulu, yönetim kurulunun yukarıdaki şartları uygun olup olmadığını inceler. Şartlara uygun olmayan yönetim kurulu üyelerin görevine yönetim kurulu tarafından son verilir. Boşalan yönetim kurulu üyeliklerine, zaman geçirilmeden denetim kurulunca yedek üyelerden üye seçilir.
2.3. Yönetim Kurulunun Görevleri: Kooperatif yönetim kurulu; ana sözleşmeye, yasalara ve genel kurulun almış olduğu kararlara uygun davranmak suretiyle kooperatifi yönetir. Yönetim kurulunun başlıca görevleri şunlardır:
- Kooperatifin çalışma politikalarını belirlemek
- Üyeleri arasında görev dağılımı yapmak
- Kooperatifin hukuki birliğini korumak
- Yönetim kurulu defterleri ve tutanakları ile genel kurul tutanaklarını saklamak
- Yıllık faaliyet raporunu ve bilanço ve gelir gider tablosunu hazırlatmak ve denetim kuruluna incelenmek üzere vermek
- Yapılan çalışmalarla ilgili genel kurulu bilgilendirmek
- Ortakları temsil ederken tarafsızlık ilkesini benimsemek
- Kooperatife ortak olmak isteyenlerin, kooperatif üyesi olmak için gereklişartları taşıyıp taşımadığını araştırmak ve karar vermek
- Ortaklıktan çıkmak isteyen üyelerin bu isteklerini karara bağlamak
- Kooperatife ortak alımına, gerekli incelemeden sonra karar vermek
- Sözleşmeyle kendisine yetki verilmişse, ortaklıktan çıkartılmaya karar vermek
- Kooperatif işlerinin yürütülmesi için müdür ve personel ile temsilci veya vekil atamak, bunların görevlerin son vermek
- Ortaklarla devamlı haberleşmeyi sağlamak ve onları eğitmek
- Gelir-gider farkının dağıtılmasını genel kurula teklif etmek
- Genel kurul olağan veya gerekli durumlarda olağanüstü toplantıya çağırmak ve genel kurul gündemini hazırlamak
- Genel kurul toplantılarına bakanlık temsilcisi istemek
- Genel kurul kararlarının iptali için dava açmak
- Yönetim kurulu ortaklarının eksilmesi durumunda varsa yedek üye çağırmak
- Genel kurulda mektupla kullanılan oyları bakanlık temsilcisi ile birlikte incelemek, tutanak düzenlemek ve imzalamak
- Tasfiye memuru olarak görevlendirilmişse tasfiye işlerini yürütmek
- Ortaklardan yükümlülüklerini yerine getirmelerini istemek
sayfa 1
sonraki sayfa >>>>>
