1. Anonim şirketler, sermaye artırımında olduğu gibi değişik ekonomik veya yasal edenlerden dolayı sermaye azaltma yoluna da gidebilir.
- Sermayenin yarısının veya 2/3'ünün kasrşılıksız kalması
- Esas sermayenin iş hacminden fazla gelmesi veya şirket sermayesinin belli bir bölümünden başka yatırım alanlarına kaydırılması
- Hisselere düşen kâr payı oranının düşmesi
- Şirketin büyük zararlara uğramış olması ve bu zararların telafi edilmemesi
- Şirketin konusu değiştirmesi
2. Anonim şirketlerde sermayenin azaltılması yolları:
- Hisselerin nominal değerleri indirilir
- Hisselerin sayısı azaltılır. Geri alınan hisse senetlerinin yerine yeni nominal değerde yazılı hisse senetleri verilir. Aradaki fark ortaklara (hissedarlara) ödenir.
3. Sermaye azaltımı kararı alan anonim şirket aşağıdaki işlemleri yerine getirir:
- Sermaye artırma ve azaltma kararı alınır.
- Ana sözleşmenin değişik metni hazırlanır.
- Değişiklik metni ile ilgili serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli malimüşavir bilirkişi rapor alınır.
- Genel kurul kararı alınır.
- Alacaklılar davet edilir.
- Sermaye azaltılması ile ilgili değişiklik ticaret sicilinde tescil ettirilir ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan olunur.
Şirketin zararı karşılamak amacıyla sermaye azatlımı yapılıyorsa alacaklıların davetinegerek kalmaz. Şirketin varlıkları şirketin borçlarını ödemeye yettiği sürece sermaye azaltılabilir.
Örnek 1:
HG Anonim Şirketi sermayesinin iş kapasitesine göre fazla gelmesi nedeniyle sermayesini 15.01.2009 tarihinde 20.000 TL azaltmaya karar vermiş ve gerekli işlemler tamamlamıştır.
Şirket, sermaye azaltımını piyasadan nominal değeri 5 TL olan 4.000 adet hisse senedi satın alıp iptal etmek suretiyle gerçekleştirmiştir
Cevap:
Sermaye azaltımı işlemlerinin muhasebe kayıtları şöyle yapılır:
| Mad. No | AÇIKLAMA | BORÇ | ALACAK |
| 1 | 15.01.2009 500 SERMAYE HESABI 331 ORTAKLARA BORÇLAR HS |
20.000 |
20.000 |
| 2 | 15.01.2009 331 ORTAKLARA BORÇLAR HS 100 KASA HESABI |
20.000 |
20.000 |
| BORÇ | 500 SERMAYE | ALACAK | |
| 20.000 | |||
| 20.000 | |||
| BORÇ | 100 KASA | ALACAK | |
| 20.000 |
|||
| 20.000 | |||
| BORÇ | 331 0RTAKLARA BORÇLAR | ALACAK | |
| 20.000 | 20.000 |
||
| 20.000 | 20.000 | ||
