ANONİM ŞİRKETLERDE SERMAYE ARTTIRIMI

2. Anonim Şirketlerde Sermaye Artırma Yolları: Anonim şirketler, yukarıda sayılan nedenlerle sermaye artırımına gidebilir. Sermaye artırımı iç ve dış kaynaklardan yararlanmak suretiyle çeşitli şekillerde olabilir.
- Yeni hisse senedi çıkartmak
- Mevcut ortakların sermaye paylarını artırmak
- Yedekleri ve dağıtılmamış kârları sermayeye dönüştürmek
- Değer artış fonlarını sermayeye eklemek
- Şirket borçlarını sermayeye dönüştürmek
- Çıkartılmış tahviller karşılığı hisse senedi çıkartarak sermaye artırımını gerçekleştirmek
- Başka şirketlerle birleşmek

3. Sermaye artırımı kararı alan anonim şirket aşağıdaki işlemleri yerine getirir:
- Genel kurulca sermaye artırma kararı alınır.
- Yönetim kurulu kararı alınır.
- Eski sermayenin ödendiği tespit ettirilir (şirketin sermaye artırma kârarı alması için esas sermayenin tamamen ödenmiş olması gerekir.)
- Sermaye artırımı ile ilgili değişiklik metni hazırlanır.
- Artırılan semayenin %0.04'ü Rekabet Kurulu adına T.C.Ziraat Bankasına yatırılır. (Not: 2010 yılından itibaren Halk bankasına yatırılması kararlaştırılmıştır)
- Sermaye artırma metni ticaret siciline tescil ettirilir.
- Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan ettirilir.

4. Sermaye artırımında normal işlemlerin dışında başka işlemlerde yapılması gerekir:
- Ayni türden konulacak sermayenin değer belirlenmesine ilişkin bilirkişi ataması yaptırılır. Bu bilirkişi ayni sermaye olarak konan varlığın değerini belirler ve rapor düzenler.
- Ayni sermaye olarak konan varlık gayrimenkul ise bunların ipoteksiz veya hacizsiz olması gerekir.
- Ayni sermaye olarak konan maddi sabit kıymetin yeniden değerlemesi ile ilgili yeminli mali müşavir raporu alınır.
- Anonim şirketler, sermaye artırımında halka hisse senedi ihracı yaparak sermaye artırımını gerçekleştirecekse, ayrıca Sermaye Piyasası Kurulundan izin alınması gerekir.

5. Aile (Kapalı) Anonim Şirketlerinde Sermaye Artırımı ve Muhasebe Kayıtları: Aile anonim şirketlerinde, sermaye artırımında ani kuruluştaki işlemler yapılır. Sermaye artırımında taahhüt edilen sermayenin 1/4'ü sermaye artırımının tescil tarihinden itibaren 3 ay içinde ödenir. Kalan sermaye taahhüdü, yönetim kurulunun belirleyeceği tarihe göre en geç 3 yıl içinde ödenir.

Örnek 1

6. Halka Açık Anonim Şirketlerde Sermaye Artırılması ve muhasebe kayıtları: Halka açık anonim şirketler Sermaye Piyasası Kuruluna tabidir. Sermaye artırımı yapılırken ve halka hisse senedi arz edilirken diğer yasal formaliteler yanında, Sermaye Piyasası Kurulundan da izin alınması gerekir. Halka açık anonim şirketler, Sermaye Piyasası Kurulu’na tabi olduğu için bu tür şirketlere Kayıtlı Sermaye Sistemi getirilmiştir.

6.1. Kayıtlı Sermaye: Anonim şirketlerin ana sözleşmelerinde hüküm bulunmak koşuluyla, yönetim kurulu kararıyla TTK'nin sermaye artışı ile ilgili hükümlerine tabi olmaksızın, hisse senedi çıkarabilecekleri en yüksek (azami) tutarı gösteren, Ticaret Siciline tescil edilmiş sermayeleridir.

6.2. Kayıtlı Sermaye Sistemi: Hisse senetleri halka arz edilmek suretiyle kurulan veya sonradan halka açılan anonim şirketlerin, SPK’den izin alarak tercih edebilecekleri bir sistemdir. Bu sistemde çıkarılan hisse senetleri bedelleri tamamen ödenmedikçe sermaye artırılamaz ve sermaye taahhütlerine karşılık nakit (para) dışındaki değerler getirilemez. Anonim şirketler, sermaye artırımında kayıtlı sermaye sistemine geçip geçmemekte serbesttir. Eğer kayıtlı sermaye sistemini seçmişlerse ve sözleşmelerinde belirli bir tavan sermaye belirlemişlerse ve bu durum, ticaret sicilini tescil ettirilip ilan edilmiş ise belirtilen tavan sermayeye kadar sermaye artırımı yapabilir.Bu durumda daha önce belirtilen yasal prosedürleri yerine getirmeden,sadece yönetim kurulunun kararıyla ve Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğünden izin alınmadan sermaye artırımı gerçekleştirilebilir.Kayıtlı sermaye sistemi,sermaye artırımda formalitenin fazla olması nedeniyle,şirketlerin hızlı sermaye artırmalarını sağlamak amacıyla çıkartılmıştır

6.3. Bir anonim şirket kayıtlı sermaye sistemini seçtiğinde aşağıdaki işlemleri yerine getırmek zorundadır:
- Şirket yönetim kurulunca kayıtlı sermaye sistemini geçiş kararlarını alınması ve ana sözleşme ve değişiklik metninin hazırlanması
- Ana sözleşme değişiklik metninin genel kurulda görüşülerek karara bağlanması
- Kayıtlı sermaye sistemine geçişin mahkemece omarması
- Halka açık anonim şirketlerde sermaye artırılırken de yine artırılan sermayenin %004’ünün Rekabet Kurulu adına T.C. Ziraat Bankasına yatırılmış olması
- Ana sözleşme değişiklik metninin ticaret sicilene tescil ettirilmesi ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilmesi

Örnek 2

sayfa 1

sonraki sayfa >>>>>

Şirketler muhasebesi