Kanıt Toplama Teknikleri: Denetçinin incelediği bir konu hakkında edindiği kanaatinin dayanağı toplamış olduğu delillerdir. Muhasebe denetiminde delil, denetçinin bir kanaate ulaşmak için kullandığı belge, işlem ve bilgidir.
Denetçi yeterli ve kaliteli delil toplar. Denetçi yeterli ve kaliteli delil toplar.
- Esas muhasebe verilerinden oluşan kanıt türleri (doğrulayıcı kanıtlar): İşletmenin muhasebe sisteminden veya mali tablolarında elde edilen kanıtlardır. Örneğin yevmiye defteri, defteri kebir (büyük defter) , yardımcı defterler, muhasebe fişleri, hesap planı, muhasebe yönetmeliği, mizanlar, gider dağıtım tabloları, müşterilere gönderilen hesap ekstreleri ve bilgisayarlı muhasebede teyp, disk, disket gibi.
- Destekleyici kanıtlar: İşletmenin kayıt ortamında varolan muhasebe bilgilerinin doğrulanmasına destek olan kanıtlardır.
- Genel kanıtlar: İşletmenin genel durumu hakkında bilgi veren kanıtlardır. İşletmenin çevresi , faaliyetleri, işkolu ile bilgiler verir. İşletmenin muhasebe sistemi içinden elde edilmezler.
- Sistem kanıtları: İşletmenin muhasebe sisteminin işleyişi hakkında bilgi veren kanıtlardır. Değer hareketlerinin doğru kayıtlandığı, sınıflandırıldığı ve açıklandığı konusunda gerekli bilgiler işletmenin muhasebe kayıtlarındaki ve mali tablolarındaki yer alan sistem kanıtları yardımıyla doğrulanır.
- Temel kanıtlar: Varlıkların gerçekten varolduğu , değer hareketlerinin gerçekliği , işlemlerin onaylanmış olduğunu belirten temel durumlara ilişkin bilgileri içerin kanıtlardır.
Destekleyici Kanıt Türleri:
- fiziksel kanıtlar
- üçüncü kişilerin beyanları
- işletme personelinin beyanları
- belgesel kanıtlar
- matematiksel kanıtlar
- analitik kanıtlar.
Başlıca Kanıt türleri:
1- fiziki varlıklar
2- doğrulamalar
3- belgeler
4- muhasebe defter ve kayıtları
5- yeniden hesaplamalar
6- işletme yönetimi ve personelinin yazılı ve sözlü beyanları
7- karşılaştırma ve oranlar.
8- İstatistiki analizler
9- İç kontrol sisteminin etkinliği ölçmede kullanılan testler
