Tacirin, vergi dairesine ve sosyal güvenlik kuruluşlarına karşı sorumlulukları olduğu gibi bazı kurum ve kuruluşlara da sorumlulukları vardır. Bunlardan biri de belediyelerdir.
Belediye Gelirleri Kanunu’na göre belediye sınırları ve mücavir alanlarda faaliyet gösteren tacirlerin belediyeye karşı sorumlulukları şunlardır.
- İş yeri açma ve çalışma ruhsatı alma
- İlan, reklâm, eğlence vergisi ödeme
- Çevre temizlik vergisi ödeme
- Hafta sonu çalışma ruhsatı alma
- Emlak vergisi ödeme
1. İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Alma: Yasalara göre yetkili idarelerden usulüne uygun olarak iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan iş yeri açılamaz ve çalıştırılamaz. Bu nedenle tacirin ilgili kurumdan çalışma ruhsatını alması gerekir. 9 Mart 1989 gün 201 sayılı resmi gazetede yayınlanan yönetmelik gereği tacir iş yeri açmak için çalışma ruhsatını ( belediye sınırları içindeki işletmeler için ) belediyelerden almak zorundadır. İş yerinin belediye ve mücavir alan sınırları dışında kalması durumunda iş yeri ve işletmeler valilik ve kaymakamlıklarca ruhsatlandırılacaktır. Gerçek kişi veya kurumların kendi müracaatları sonucu iş yeri açma ve çalışma ruhsatları verilir.
2. Çalışma Ruhsatı Başvuru Formu Düzenleme: Belediye iktisat ve Kuşat Müdürlüğü Ruhsat bürosundan ruhsat için gerekli belgelerin listesi ve başvuru/beyan formu temin edilir.
Aşağıda belirtilen belgeler ruhsatla birlikte istenen belgelerdir:
- Maliye Vergi levhası fotokopisi
- Tapu fotokopisi veya kira kontratı
- Hesap İşleri Müdürlüğünden borcu yoktur yazısı
- Esnaf sicil ve bağlı bulunduğun meslek odası kaydı
- Ticaret Oda kaydı ve Sanayi Oda Kaydı
- Ticaret Sicil Gazetesi fotokopisi ve imza sirküleri
- Ustalık Belgesi(Ticaret Siciline kayıtlı olanlardan istenilmez.)
- Kütükte mesken olarak gösterilen bağımsız yerlerden kat maliklerinin muvafakatı
- Yarım kapak karton dosya
- 1 Adet Fotoğraf
Umuma açık işyerleri için ilave olarak istenilen belgeler:
- Nüfus Cüzdanı Sureti
- İkametgâh İlmuhaberi
- Kat Maliklerinin Muvafakatı
- Uzman Hekimden Sağlık Raporu
- Adli Sicil Belgesi(Cumhuriyet Savcılığından)
Gıda imalathaneleri için ilave olarak istenilen belgeler:
- Çevre kirlenmesini Önleyici Rapor
- Kapasite Raporu
- Gıda üretim Akış Şeması
- Gıda Mühendisi Belgesi
- İş yerinin Basit Krokisi
Bütün evraklar tamamlandıktan sonra Belediyenin İktisat ve Küşüt Müdürlüıü Ruhsat Bürosuna teslim edilir. Dosyanın ve iş yerinin kontrolu için bir aylık bir süre verilir. Eksik evrak varsa ve bir ay içersinde tamamlanmazsa dosya iptal için ecümene gönderilir. Yeniden başvuru yapıldığında eski dosya dikkate alınmaz, yeni bir dosya açılır. Gelen dosyanın memurlar tarafından kontrolü yapılarak başvuru formu alındı belgesi başvuruyu kabul eden görevlinin adı, soyadı ve unvanı ile başvurunun yapıldığı tarih ve saati gösteren 2 nüsha düzenlenir; eksik evrakları varsa bu belgede belirtilir.
Başvuru alındı belgesinin bir nüshası başvuru sahibine verilir. Bu süre içide bu form Belediye Kontrol Memurlarına ibraz edilir. Dosyanın ilk incelemesinden sonra uygun olan iş yeri için, Büyükşehir Belediyesi Gelir Müdürlüğüne "İtfaiye Harcı" yatırılır. ( Bunun çin belediye bir formla, tacir adına Büyükşehir belediyesine başvuruda bulunarak 97 YTL harcı yatırır). Eğlence yerleri için zorunludur. Diğer iş erleri sadece iş yerleri için yangın söndürme cihazı bulundurmak zorunda olup, cihazın faturasının fotokopisini ibraz ederler. Başvuruyu izleyen Pazartesi günü heyet olarak iş yeri kontrolü yapılır. İş yeri uygunluğu ya da esiklikleri inceleme kurulu tetkik raporunda heyettekiler tarafından belirtilir.
Eksikler varsa dosya eksiklikleri giderilinceye kadar bekletilir. Evrakları tamam olan kişilerin tahakkukları yapılarak ruhsat harcı yatırılır. Bir gün sonra ruhsat imza karşılığı teslim edilir.
3. İş Yeri Açma İzin Belgesi Alma: Tacir "İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Başvuru Formu" nu düzenleyip gerekli evrakları da ekledikten sonra bağlı bulundugu belediyenin İktisat ve Küşat Müdürlüğü Ruhsat bürosuna müracaat ettikten sonra, yapılan incelemede uygun bulunduğu takdirde "İş yeri Açma İzin Belgesi” verilir. Bu belgenin iş yerinin görünen bir yerine asılması zorunludur. İş yeri açma izin belgesi olmadan iş yeri çalıştırmak yasaktır. İşyeri ruhsatları (5393 Belediyeler Kaınununun 6.maddesi gereği) en üst amiri veya görevlendireceği yetkili tarafından bu yönetmelikte öngörülen sürede imzalanır; ruhsat için ayrıca, meclis veya encümen tarafından bir karar alınmaz.
İş yeri açma ve çalışma ruhsatı verilen iş yerleri, yetkili idareler tarafından ruhsatın verlidiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde kontrol edilir. İş yerinin bu süre içinde kontrol edilmemesi durumunda ruhsat kesinleşir. Bunun sorumluluğu görevini yerine getirmeyen yetkili görevlilerdir. Bu görevliler hakkında kanuni işlem yapılır. İş yeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, iş yerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere on beş günlük süre verilir. Verilen bu süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsat iptal edilerek iş yeri kapatılır. Ayrıca ilgililerin yalan, yanlış ve yanıltıcı beyanı varsa haklarında kanuni işlem yapılır. (5393 Belediyeler Kanunu Madde 13 ).
4. Hafta Sonu ve Tatil Çalışma Ruhsatı Alma: Tacir eğer hafta sonu ve tatil günlerinde iş yerini çalıştıracaksa tatil günlerinde çalışma ruhsatı almalıdır. Bu belge 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunun 58. maddesine göre "Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcı" na tabidir.
Müracaat İşlemleri: Tacir tatil günlerinde iş yerini çalıştırmak istiyorsa, iş yerinin bulunduğu ilçe belediyesinin İktisat ve Küşat Müdürlüğünden alacağı Beyanname ile müracaatta bulunur. Beyannamesine aşağıdaki belgeleri de eklemek durumundadır.
İlk defa müracaatta bulunuyorsa:
- İşyeri açma ruhsatının fotokopisi
- 1 adet fotoğraf
- Damga pulu.
Daha önce izin belgesi varsa: Eski belge sahiplerinin her yıl Ocak ayında müracaatta bulunması gerekir. Bunun için de daha önceki belgenin aslı, fotokopisi ve damga vergisi ödeme makbuzu ile müracaatta bulunur. Eğer bunu yapmassa cezalı duruma düşecektir.
4.1. Ruhsat Almak: Yeni iş yeri açan şahıs ilgili belgeleri Belediyenin İktisat ve Küşat Müdürlüğüne verdikten sonra çalışma ruhsatını almak için aynı bölüme gider, eğer ruhsat almasına bir engel yok ise ruhsatını elden alır.
