TACİRİN BAĞ-KUR'A KARŞI SORUMLULUKLARI

2. Bağ-Kur’a Giriş İşlemleri: 1479 Sayılı Zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı, Bağ-Kur'lu olmayı gerektiren faaliyetle birlikte başlar. Bağ-Kur'a kayıt ve tescilin yapılabilmesi için ilgili Bağ-Kur il müdürlüğüne başvurulup alınacak BAĞ-KUR Giriş bildirgesinin ilgili kuruluşlara onaylattırılması ve Bağ-Kur il müdürlüğüne verilmesi gerekdir. Bağ-Kur kanunu’nun 24. maddesine göre sigortalı olanlar, sigortalı oldukları tarihten itibaren üç ay içinde kurumca hazırlanan giriş bildirgesini doldurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadır. Bu kayıt ve tescillerin yapılması ile ilgili olarak Bağ-Kur’a, vergi daireleri, esnaf ve sanatkârlar sicil memurluğu ve meslek kuruluşlarının yardımcı olmaları kanun gereğidir.

2.1. Bağ-Kur’lu Sayılanlar: Bağ-Kur’a Girmek zorunda olan bağımsız çalışanlar BAĞ-KUR Kanununun 24. maddesine göre, Diğer Sosyal Güvenlik Kuruluşları kapsamı dışında kalan, bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmayan, kendi adına ve hesabına çalışanlardan:

- Esnaf, sanatkar, tüccar, sanayici gibi ticari veya serbest meslek kazancı nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar,
- Esnaf ve Sanatkârlar siciline kayıtlı olanlar,
- Kanunla kurulan meslek kuruluşlarına kayıtlı olanlar,
- Anonim Şirketlerin kurucu ve yönetim kurulu üyesi kolektif, adi komandit, limited, sermayesi paylara bölünmüş komandit, donatma iştirakleri ortakları ile mahalle ve köy muhtarları,
- Ayrıca, 2926 sayılı Kanun gereği, Tarımda kendi nam ve hesabına çalışanlar da BAĞ-KUR’un zorunlu sigortalısı olur.
- Kendi isteği ile Bağ-Kur’lu olanlar

Zorunlu Bağ-Kur sigortalılarının, sigortalılık başlangıçlarının zamanı farklılıklar gösterebilir. Bağ-Kur sigortalılık başlangıç zamanları aşağıdaki gibidir:

- Gelir vergisi mükellefi olanlar için mükellefiyetin başlangıç tarihinden itibaren,
- Gelir vergisinden muaf olanlar ile vergi kaydı olmayanlar için esnaf ve sanatkârlar sicil memurluğu veya kanunla kurulu meslek kuruluşlarına kaydedildikleri tarihten itibaren,
- Limited şirketlerin ortakları ile sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları için ortaklıklarının başladığı tarihten itibaren,
- Anonim şirketlerin kurucu ortakları için kurucu oldukları tarihten, yönetim kurulu üyesi olanlar için yönetim kurulu üyeliğine seçildikleri tarihten itibaren,
- Muhtar seçilenler için ise seçildikleri tarihten itibaren, Bağ-Kur sigortalılıkları başlar.

2.2. İsteğe Bağlı Sigortalılık: 1479 sayılı kanunla ve 619 sayılı kanun hükmünde kararname ile değişik 79.maddesi ve ek 3. maddesi gereğince:

- Ev kadınları,
- Türkiye’de ikamet eden yabancı uyruklular,
- Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmayanlar,
- Yurt dışındaki vatandaşların yanlarında bulunan ve herhangi bir işte çalışmayan eşleri,
- Bağ-Kur’a tabi mecburi sigortalılık niteliğini kaybedenler,

İsteğe bağlı sigortalı olmak hakkından yararlanabilirler. Yukarıdaki kişilerin istekli yaptıkları başvuru ile kendi seçtikleri basamaktan sigortalılıkları başlatılır.

2.3. Gelir Basamağını Seçme: Basamak, Sigortalıların prim ödeyecekleri dereceleri belirleyen değerlerdir. (1'den 24'e kadardır.) Bağ-Kur’ da, en düşüğü 1 (BİR), en yükseği 24 (YİRMİ DÖRT) olan basamaklar bulunmaktadır. Sigortalı, sigortalılığının başladığı tarihten itibaren üç ay içinde ilk 12 (ON İKİ) basamaktan birini kuruma verdiği giriş bildirgesi üzerinde seçmek zorundadır. Bildirgede basamak seçiminin yapılmaması durumunda kurum 1. (BİRİNCİ) basamaktan girişini yapar. Kişinin Bağ-Kur sigortalılığından önce, diğer sosyal güvenlik kuruluşlarında sigortalılığı var ise, bu sigortalılık sürelerinin Bağ-Kur’da ki basamak karşılığı seçilir.

Basamak Yükseltme: Bağ-Kur’lunun ödemek durumunda olduğu prim tutarının belirlenebilmesi için aşağıdaki kurallar belirlenmiştir. Bunlar: İlk 12 basamakta her bir basamak için bekleme süresi 1 yıl olup basamak yükseltilmesi isteğe bakılmaksızın kurum tarafından yapılır. 1479 ve 2926 sayılı Kanunlara tabi sigortalılar bulunduğu 1-12 basamaklar arasında bir yılını doldurunca bir üst basamağın primini ve basamak yükseltme farkını yatırmalıdır.

Önceki dönemden prim borcu olmayanlar için 12. basamakta bekleme süresi 1 yıldır. Yılsonunda 13. basamağa geçmek için yazılı talepte bulunmak yeterlidir. 13 ile 24. basamaklar arası her bir basamak için bekleme süresi 2 yıl olup, 1. basamaktan itibaren basamak yükseltilmesi için sigortalının yazılı talepte bulunması ve talep tarihinden önceki ayın sonu itibariyle prim ve diğer borçlarını ödemiş olması gerekir. Diğer sosyal güvenlik kuruluşlarında hizmeti olup da BAĞ-KUR sigortalısı olacak kimselerin, bu hizmetlerine karşılık gelen basamaklara geçişleri yapılır. Ancak sigortalı tescil tarihinden itibaren üç ay içinde, isterse geçiş yaptığı basamak ile 12. basamak arasında bulunan basamaklardan herhangi birini seçebilir.

Gösterge: Gösterge, Bağ-Kur tarafından belirlenen, prim ve maaş hesaplanmasında esas alınan, her basamağın karşılığını içeren tutardır.

Katsayı: Katsayı, her yıl ocak ve temmuz aylarında hükümet tarafından belirlenen prim ve ücret hesaplanmasında esas alınan rakamdır.

2.4. Bağ-Kur’a Giriş Bildirgesini Elde Düzenleme: Bağ-Kur il müdürlüğünden giriş bildirgesi formu temin edilip, tükenmez kalem ile ya da daktilo ile kişi kendisine ait bilgileri dikkatli ve doğru bir şekilde doldurmalıdır.

Bildirge aşağıdaki sıra takip edilerek doldurulur:
- I.Bölüm: T.C. kimlik numaranızı, soyadınızı ve adınızı yazınız.
- Cinsiyetinizi (x) işareti ile işaretleyiniz.
- Doğum tarihinizi gün / ay / yıl olarak yazınız.
- Doğum yerinizi yazmayı unutmayınız.
- Nüfus bilgilerinizi yazınız.
- II. Bölüm: Daha önce kendinizin hiçbir sosyal güvencesi yokmuş gibi düşünerek doldurunuz.
- III. Bölüm: Vücudunuzda herhangi bir sakatlık durumu sözkonusu ise sakatlığın türünü bildirgede belirtiniz.
- Prim ödemek istediğiniz basamağı seçiniz. Bu basamağın 1–12. basamaklar arasında olması gerektiğini unutmayınız.
- Doldurmuş olduğunuz Bağ-Kur giriş bildirgesine tarih atınız ve imzalayınız.
- IV. Bölüm: İş ve Ev adresinizi yazınız.
- V.Bölüm: Bu bölüm kayıtlı olduğunuz vergi dairesi, meslek kuruluşu ve esnaf ve sanatkârlar sicil memurluğunca doldurularak ve onaylatılacaktır.

2.5. Giriş Bildirgesini Bilgisayarda Düzenleme: Günümüzde Bağ-Kur’a giriş bildirgesi, bilgisayar ortamında düzenlenmeyip il müdürlüklerinden temin edilen ve üzerinde Bağ-Kur numarası bulunan Giriş Bildirgesi Formu'nun elde doldurulması suretiyle yapılmaktadır. Bu nedenle bilgisayar ortamında bu uygulamayı yapmak için önce bildirgeyi bir ofis programı olan Word programından yararlanarak bilgisayarınıza aktarınız. Kendinize ait bilgileri sanki ilk kez BAĞ-KUR’lu olacakmış gibi, dikkatli bir şekilde klavyeden giriniz. Daha sonra formu yazıcıdan alınız. En son aşama olarak da tarih atarak imzalayınız. Bu uygulama sizin hem bilgisayarı daha iyi kullanmanızı, hem de form doldurma konusunda bir uygulama yapmanızı sağlayacaktır. Doldurmuş olduğunuz BAĞ-KUR giriş bildirgesini aynı zamanda vergi dairesi, meslek kuruluşu ve esnaf sanatkârlar sicil memurluğundan da imzalanıp onaylatmanız gerekir. Bütün bunları tamamladığınızda Bağ Kur’lu olacaksınız.

2.6. Basamak Yükseltme (BY) Formu Düzenleme: BY Formu Bağ-Kur il müdürlüklerinden alınıp düzenlenebileceği gibi Bağ-Kur’un www.bagkur.gov.tr internet sitesindeki matbu formun doldurulması sureti ile de düzenlenebilir.

Tacirin sorumlulukları