3. Gelir Tablosu Hesaplarının İşleyiş Kuralları: Gelir tablosu, işletmenin gelir ve giderlerini göstererek kar veya zararını ortaya çıkaran mali bir tablodur. Gelir hesapları ve gider hesaplarından oluşmaktadır. Tek düzen hesap planında, hesap kodları 6 ile başlayan hesaplar gelir tablosu hasaplarıdır.
Gelir tablosuna baktığımızda bazı hesapların yanında (-) işareti yer almaktadır. Bu hesaplar gelir tablosundaki gider hesaplarıdır. Diğer hesaplar ise gelir hesaplarıdır. Gelir ve gider hesaplarının işleyiş kuralları aynı bilançodaki varlık ve kaynak hesaplarında olduğu gibi farklıdır.
3.1. Gelir Hesaplarının İşleyişi: İşletmenin değerlerinde artış meydana getiren işlemlere gelir işlemleri denir. Bir gelir ortaya çıktığında gelir hesabının alacağına, gelirde azalma meydana geldiğinde gelir hesabının borcuna kayıt yapılır.
| BORÇ | GELİR HESABI | ALACAK | |
|
İLK KAYIT |
||
Gelir hesaplarında ilk kayıt devamlı alacak tarafa yapılır. Çünkü alacak tarafı "+" kısmıdır, borç tarafı ise "-" kısımdır. Hiçbir zaman alacak tarafı (+) borç tarafdan (-) az olamaz. Bu nedenle alacak tarafa (+) bir kayıt yapmadan, hesabı azaltamayız, yani borç tarafa (-) kayıt yapamayız. Buna göre diyebiliriz ki, gelir hesabında, borç taraf (-), alacak tarafı (+) hiçbir zaman geçemez.
Gelir hesaplarında bir hesapta artış (+) olursa devamlı alacak tarafa, hesapta azalış olursa (-) devamlı borç tarafa kayıt yapılır.
Örnek: HG işletmesi 500 TL tutarında bankadan faiz tahhakuk ettiriliyor ve bu tutar işletmenin banka hesabına aktarılıyorsa hesaplar şu şekilde kayıt yapılır:
| BORÇ | 642 FAİZ GELİRLERİ HESABI | ALACAK | |
| 500 | |||
İşletme bankadan faiz gelir elde ettiği için için faiz gelirlerinde bir artış oluyor. Faiz gelirleri hesabı bir gelir hesabı olduğundan ve artış meydana geldiğinden, faiz gelirleri hesabının alacağına kayıt yapılır.
| BORÇ | 102 BANKALAR HESABI | ALACAK | |
| 500 | |||
İşletme elde ettiği faiz gelirini banka hesabına aktararak banka hesabında bir artış oluyor. Banka hesabı bir varlık hesabı olduğundan ve artış meydana geldiğinden, banka hesabının borcuna kayıt yapılır.
3.2. Gider Hesaplarının İşleyişi: İşletmenin değerlerinde azalış meydana getiren işlemlere gider işlemleri denir. Bir gider ortaya çıktığında gider hesabının borcuna, giderde azalma olduğunda gider hesabının alacağına kayıt yapılır.
| BORÇ | GİDER HESABI | ALACAK | |
İLK KAYIT |
|
||
Gider hesaplarında ilk kayıt devamlı borç tarafa yapılır. Çünkü borç tarafı "+" kısmıdır, alacak tarafı ise "-" kısımdır. Hiçbir zaman borç tarafı (+) alacak tarafdan (-) az olamaz. Bu nedenle borç tarafa (+) bir kayıt yapmadan, hesabı azaltamayız, yani alacak tarafa (-) kayıt yapamayız. Buna göre diyebiliriz ki, gider hesabında, alacak taraf (-), borç tarafı (+) hiçbir zaman geçemez.
Gider hesaplarında bir hesapta artış (+) olursa devamlı borç tarafa, hesapta azalış olursa (-) devamlı alacak tarafa kayıt yapılır.
Örnek: HG işletmesi bankaya geç bir ödeme yaptığı için 400 TL tutarında faizi nakit olarak ödüyorsa hesaplar şu şekilde kayıt yapılır:
| BORÇ | 652 FAİZ GİDERLERİ HESABI | ALACAK | |
| 400 | |||
İşletme ge ödemeden dolayı faiz ödüyor ve faiz giderlerinde artış oluyor. Faiz giderleri hesabı bir gider hesabı olduğundan ve artış meydana geldiğinden, faiz giderleri hesabının borcuna kayıt yapılır.
| BORÇ | 100 KASA HESABI | ALACAK | |
| 400 | |||
İşletme faiz tutarını nakit olarak ödüyor ve kasasında azalma oluyor. Kasa hesabı bir varlık hesabı olduğundan ve azalış meydana geldiğinden, kasa hesabının alacağına kayıt yapılır. (Kasasında daha önceden mutlaka en az 400 TL olması gereklidir)
sayfa 3
<<<<< önceki sayfa
