1. Envanterin Tanımı: Envanter, sayım, kontrol ve düzeltme işlemlerini yapmak suretiyle, belirli bir tarihteki alacakların borçların ve varlıkların miktar ve değerlerinin saptanmasıdır. İşletmeler envanter işlemini bazı kurallara uyarak yerine getirmek zorundadırlar. Şirketlerin sayım yapmadaki öncelikli nedeni net dönem kâr veya zararını vergi kanunları açısından belirlemektir. Kıymetlerin sayımını, muhasebe servisinde çalışanlar gerçekleştirir.
Defter tutan tacirlerin belirli bir tarihte sahip oldukları varlık ve kaynakların sayımını yaparak, ticari defterlerini bu sayım sonuçlarına göre denkleştirmelerine envanter işlemleri denir. Defterlere yapılan bu denkleştirme kayıtlarına envanter kayıtları denir. Envanter kayıtlarından sonra işletmenin kâr mı yoksa zarar mı ettiği rakamlar ile ortaya dökülür.
2. Envanterin Aşamaları: Envanter işlemi ilgili standartlar ve kanunlara göre üç aşamada gerçekleştirilir.
2.1.Varlık ve borçların fiili durumunun tespiti (Muhasebe Dışı Envanter)
2.2. Bulunan fiili durum ile kayıtların karşılaştırılması
2.3. Envanter kayıtlarının yapılması (Muhasebe İçi Envanter)
3. Envanter İşlemleri: Muhasebe dışı envanter sonucu elde edilen bilgiler ile işletmenin muhasebe kayıtları arasında bir fark olduğu durumda gereken tamamlama ve kayıtların yaplarak omların gerçek değerleriyle görünmelerini sağlayarak işlemlere envanter işlemleri denir.
Dönem sonlarında yapılacak olan işlemler üç aşamadan oluşur:
3.1. İşletmenin genel geçici mizanı (aralık ayı mizanı) düzenlenerek hesapların kayıtlar üzerindeki durumu görülür.
3.2. İşletmenin varlık ve kaynaklarını saymak, ölçmek, tartmak ve değerlendirmek suretiyle gerçek değerleri tespit edilir.
3.3. İşletmenin varlık ve kaynaklarının kayıtlardaki değerleri ile gerçek değerleri arasında farklılık varsa gerekli tamamlama ayarlama ve düzeltme kayıtlarının yapılması suretiyle bu farklılık giderilerek gerçek değerlerine getirilir.
İşletmelerin dönem sonlarında envanter çıkartmaları kanuni bir zorunluluktur. Envanter çalışmalarının takip eden hesap döneminin ilk üç ayı içinde bitirilmesi de kanuni bir zorunluluktur.
4. Varlık ve Borçların Fiili Durumunu Belirlenmesi: Her işletme, hesap dönemi sonunda envanter yaparak varlıklarının ve kaynaklarının gerçek durumlarını miktar ve değer olarak belirleyerek envanter defterine kaydetmek zorundadır. Varlık ve kaynakların durumları miktar ve değer olmak üzere iki şekilde belirlenir.
4.1. Miktar olarak belirleme: Adet, metre, kg vb. ölçme birimleri kullanılarak işletmenin sahip olduğu varlıkların ve borçlarının kesin ve ayrıntılı olarak tespit edilmesidir.
4.2. Değer olarak belirleme: Miktar olarak belirlenen iktisadi kıymetlerin parasal değerlerin hesaplanmasıdır. Bu hesaplama yapılırken VUK 261. maddesi gereği esas alınacak değerleme ölçüleri kullanılır. Bu ölçüler şunlardır: maliyet bedeli, borsa rayici, tasarruf değeri, kayıtlı değer, itibari değer, rayiç bedel, emsal değeri.
sayfa 1
sonraki sayfa >>>>>
