1. Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesinin Düzenlenmesi: Yıllık Gelir Vergisi beyannamesi ve ekleri mükelleflere göre değişiklik gösterir. Mükellef gruplarına göre çeşitli formla mevcuttur. Her mükellef kendisine ait olan doğru formu doldurmalıdır.
Gerçek usülde vergilendirilen mükellefler: 1001A formu, Yıllık gelir beyannamesi eki (gelirlerini mart ayında beyan edenler)
Gerçek usülde vergilendirilenlerden bilanço esasına göre defter tutan mükellefler: mal ve hizmet alımlarına ilişkin Ba formu ve mal ve hizmet satışlarına ilişkin Bs formu düzenlerler.
Beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret olanlar: 1001B formu düzenlerler.
Beyana tabi geliri sadece basit usülde tespit edilen ticari kazançlaran ibaret olanlar: 1001C formu düzenlerler.
Gelirlerini mart ayında beyan eden mükellefler önce Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi Ekini düzenlerler. Düzenledikleri beyanname ekinden faydalanarak Yıllık Gelir Vergisi beyannamesini doldururlar.
Vergi dairelerine verilen beyannameler, bilgisayarda değerlendirildiğinden beyannameye yazılan bilgiler açık, okunaklı ve hatasız olmalıdır. Her bilgi, beyannamede ait olduğu tablodaki satıra ve sütuna yazılır. Beyanname mavi veya siyah tükenmez kalemle okunaklı ve büyük harflerle doldurulmalıdır. Tutarlar sağa yanaşık yazılmalıdır.
Beyanname elde veya bilgisayar ortamında düzenlenebilir. Bağlı olunan vergi dairsine elden verilebilir ya da posta yolu ile taahhütlü veya iadeli taahhütlü olarak gönderilebilir. İnternet ortamında (elektronik ortamda) internet vergi dairesi aracılığı ile E-Beyanname şeklinde düzenlenip gönderilebilir.
2. Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi Eki: (Gelirlerini Mart Ayında Beyan Edenler İçin) Beyanname ekinde önce mükellefe ait bilgiler doldurulur. Yıllık gelir vergisi beyannamesi ekinde kazanç türlerine göre tablolar düzenlenmiştir. Bu tablolar doldurulur ve bulunan tutarlar yıllık gelir vergisi beyannamesine aktarılır. Mükellef yıl içinde elde ettiği kazanç türleriyle ilgili tabloları doldurur. Tablolarda kazançlar, indirimler, istisnalar ilgili satırlara yazılır.
3. Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi - 1001A Formunun Düzenlenmesi:
3.1. Beyannamenin üst bölümü: 1. ve 2. numaralı satırlarda mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesi, il veya ilçe belirtilir.
3 numaralı satıra vergilendirme dönemi yazılır.
4 numaralı satıra mükellefin vergi kimlik nu.su yazılır. Gerçek kişilerde T.C. kimlik numarası vergi kimlik numarası olarak kullanılmaktadır.
5 numaralı satıra mükellefin T.C. kimlik numarası yazılır.
6 numaralı satıra mükellefin Bağ-Kur numarası yazılır.
3.2. Tablo - 1: üzerinde kısımlara mükellefin kimlik ve adres bilgileri yazılır.
3.3. Tablo - 2 Gelir Bildirimi: 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23 numaralı satırlara gelir unsurlarından kar ya da zarar tutarları yazılır. Zararlar sol tarafa, karlar sağ tarafa yazılır.
24 numaralı satırın sol tarafına zarar toplamı, sağ tarafına kar toplamı yazılır.
25. satıra 24 numaralı satırdaki zarar fazla ise; fazlalık kısım bu satıra, kar fazla ise fazlalık 26 numaralı satıra kar olarak yazılır.
Beyannamede Bildirilecek Diğer İndirimler: Bu indirimler; dönem içinde gider olarak kaydedilemeyen, beyanname üzerinde kardan mahsup edilebilen indirimlerdir.
Gelir Vergisi Kanunu Madde 89'da gelir vergisi matrahının tespitinde, gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden yapılabilecek indirimler ve indirim hadleri belirtilmiştir. Örneğin GVK madde 89'a göre;
- Beyan edilen gelirin % 10’unu (bireysel emeklilik sistemi dışındaki şahıs sigorta primleri için, beyan edilen gelirin % 5’ini) ve asgarî ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla, mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primleri ile bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları,
- Beyan edilen gelirin % 10’unu aşmaması, Türkiye’de yapılması ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi (belgelendirmek) şartıyla, mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamaları,
- Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan) gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelinin tamamı,
- Gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden yapılabilecek indirimlerdir (diğer tutarlar için GVK madde 89'a bakabilirsiniz).
27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35 numaralı satırlara mahsup edilecek indirimler (GVK madde 89 dikkate alınarak indirim tutarları yazılır) ve geçmiş yıl zararları yazılır ve bunların toplamı 36 numaralı satıra aktarılır (geçmişe dönük olarak en fazla 5 yıl öncesinin Zaraları indirilebilir).
37 nuamralı satıra 26 numaralı satırdaki kardan 36 numaralı satırdaki geçmiş yıl zararları ve indirimler toplamı çıkarılarak bu satıra yazılır.
3.4. Tablo - 3 Vergi Bildirimi: 38 numaralı satıra vergi matrahı olarak 37 numaralı satırdaki tutar aktarılır.
39. satıra 38 numaralı satırdaki matrah üzerinden gelir vergisi oranı uygulanarak gelir vergisi hesaplanır ve bu satıra yazılır.
40, 41, 42 nmaralı satırlara yabancı ülkelerde ve kesinti yoluyla ödenen vergiler ile geçici vergiler yazılır ve bunların toplamı 43 numaralı satıra mahsup edilecek vergiler toplamı olarak aktarılır. Bu tutar aşağıdaki satırlarda hesaplanan gelir vergisinden düşülür. Geçici vergilerin mahsubunun yapılabilmesi için; geçici verginin ödenmiş olması şarttır.
44. satıra 39 numaralı satırdaki hesaplanan vergiden 43 nu.lu satırdaki vergiler toplamı çıkarılarak mahsup edilir ve bu satıra ödenmesi gereken gelir vergisi olarak yazılır. (39-43)
45. satıra eğer mahsup edilecek vergiler toplamı (43 numaralı satırdaki) hesaplan gelir vergisinden büyükse aradaki fark bu satıra yazılır. Bu tutar 41+42 ‘nin toplamını geçemez.
46. satıra 45 numaralı satırdaki tutardan 42 numaralı satırdaki geçici vergiler çıkarılarak iadesi gereken gelir vergisi bulunur ve bu satıra yazılır.
Mahsuplardan sonra kalan kısım için nakden veya mahsuben iade talebinde bulunulabilir. Mahsuben iadede; iade gelir vergisi tutarı mükellefin diğer borçlarına veya doğacak borçlarına mahsup edilir. Nakden iade ise para iadesidir.
47. satıra 45 numaralı satırdaki tutardan iadesi gereken gelir vergisi tutarı (46) çıkarılarak iadesi gereken geçici vergi tutarı bulunur. İadesi gereken geçici vergiler için de mükellefin talebin göre mahsuben ya da nakden iade mümkündür.
48. Bu satıra beyannameye ilişkin ödenmesi gereken damga vergisi tutarı yazılır. (her yıl yıllık gelir vergisi beyannamesi damga vergisi oranı değişmektedir. )(2008 yılında verilecek damga vergisi 22,70 TL’dir.)
Damga vergisi oranları ve tutarları
3.5. Tablo - 4 Bilanço Esasında Defter an Mükellefler İlişkin Performans Derecelendirme Bilgileri: bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri doldurur. Bu tabloda mükellefin gelir tablosuna ve bilançosuna ait bir takım bilgiler mevcuttur. Tablodaki performans verileri ve mali bilgileri mükellefin yıl sonu gelir tablosu ve bilançosundan faydalanılarak doldurulur.
3.6. Tablo - 5 İşletme Hesabında Defter Tutanlar ile Serbest Meslek Erbabına İlişkin Performans Bilgileri: İşletme hesabına göre defter tutan mükellefler ile serbest meslek erbabları doldurur. Performans bilgilerinde yer alan kalemlerde de yıllık tutarlar dikkate alınır.
64. bölüme varsa beyannameyi düzenleyen, imzalayan SM veya SMMM’nin bilgileri, imza ve tarih yazılır.
65. bölüme beyannamenin hangi sıfatla verildiği "x" işaretikonularak belirtilir.Beyannameyi verenin bilgileri ve beyanname düzenleme tarihi yazılır.
66. bölümde varsa beyannameyi imzalayan YMM’nin bilgileri, imza ve tarih yazılır.
4. Verginin Ödeme Şekli Ve Zamanı: Bir takvim yılına ait yıllık gelir vergisi beyannamesi:
- İzleyen yılın mart ayının yirmibeşinci günü akşamına kadar beyan edilir, 1.taksit mart ayı sonuna, 2. taksit temmuz ayı sonuna kadar ödenir (VUK 17/04/2007 371 sıra numaralı tebliğ).
- Gelirin sadece basit usulde tespit edilen ticarî kazançlardan ibaret olması halinde izleyen yılın (5035 Sayılı Kanunun 48/4-c maddesiyle değişen ibare.) Şubat ayının yirmi beşinci günü akşamına kadar beyan edilir, 1.taksit Şubat ayı sonuna, 2.taksit Haziran ayı
sonuna kadar ödenir. Ödeme vergi dairelerinin anlaşma yapmış olduğu bankalar kanalı ile (internet bankacılığı dahil) yapılabilir.
Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi
Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi Ekleri
Yıllık Gelir Vergisi Beyannameleri (Excel)
Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi, Örnek
sayfa 2
