SANAYİ

Kobilerin tanımlanmaları çeşitli kriterlere göre yapılabilmektedir. Bunlar arasında çalışan işçi sayısı, sermaye miktarı, varlık yapıları, ciroları gibi farklı unsurları sayılabilir. Tanım ile ilgili unsurların çeşitli olması ortak bir tanım verilebilme imkanını güçleştirmektedir. Ayrıca ülkelerin ekonomik yapıları, işletmenin içinde bulunduğu sektör özellikleri de tanımda verilecek kriter büyüklüklerinin değişmesine neden olmaktadır.

Kobilerin Özellikleri:
- Daha az yatırımla daha çok üretim ve ürün çeşitliliği sağlamaktadır.
- Daha düşük yatırım maliyetleriyle istihdam imkânı oluşturmaktadır.
- Yapıları itibariyle ekonomik dalgalanmalardan daha az etkilenmektedir.
- Talep değişikliklerine ve çeşitliliklerine daha kolay uyum gösterebilmektedir.
- Teknolojik yeniliklere daha yatkındır.
- Bölgelerarası dengeli kalkınmayı sağlar.
- Gelir dağılımındaki çarpıklıkları asgariye indirir.
- Ferdi tasarrufları teşvik eder, yönlendirir ve hareketlendirir.
- Büyük sanayi işletmelerinin vazgeçilmez destekleyicisi ve tamamlayıcısıdır.
- Politik ve sosyal sistemlerin denge ve istikrar unsurudur.
- Demokratik toplumun ve liberal ekonominin ana sigortalarından biridir.

Kobilerin Avantajları:
- Kobiler, tüketici ihtiyaçlarındaki değişiklikleri kısa sürede algılayıp, bunlara kısa sürede cevap verebilmektedir.
- Müşteri ile direkt ilişkide bulunmaları sebebiyle onların ürün ile ilgili isteklerini kısa sürede cevaplayabilmektedir.
- Teknolojik yeniliklere kolayca adapte olabilmektedir.
- Yöneticiler, çalışanlarla yakın ilişki içinde bulunmalarından çalışanların performanslarını doğrudan etkileyebilmektedir.
- Kararlar çoğu zaman çalışanlarla birlikte verildiği için başarı olasılığı yükselmektedir.
- Bir personel istihdam etmek için gerekli olan yatırım harcaması daha azdır.
- Kobilerin faaliyet gösterdikleri yörede, bölgenin ihtiyacını da dikkate alarak modern teknolojiler yerine ara teknolojileri kullanmaları, hem o bölgenin kalkınmasına hem de çevrenin korunmasına yardımcı olmaktadır.

Kobierin Dezavantajları:
- KOBİ işletmelerinde genellikle uzman personel istihdam edilememekte, genelde işletme sahibinin bilgisi ve tecrübesi ön plana çıkmakta, bu da bilginin yerini, tecrübenin almasına neden olmaktadır.
- KOBİ’ lerin tam olarak tanımlanamamasından kaynaklanan eksiklik nedeniyle, küçük ve orta büyüklükteki işletmelere tanınan kredi olanaklarından daha çok büyük işletmeler yararlanmaktadır. Bu da KOBİ’ lerin teknolojik transferlerini gerçekleştirememelerine neden olmaktadır. Zaten şu anda Türkiye’de, sanayi kredilerinin %97’sini, sanayi yapısı içindeki oranı yalnızca %2 olan büyük işletmeler kullanmaktadır.
- Büyük işletmelere oranla müşterileriyle olan ilişkileri daha yakın olan KOBİ’ ler, müşteri istekleri doğrultusunda yapmaları gereken teknolojik değişiklikler için, yeterince para ve zaman ayıramamakta ve bu değişiklikleri hayata geçirebilmekte oldukça zorlanmaktadır.
- KOBİ’ ler finansal yönden, düşük sermaye/borç oranına sahip oldukları için büyük işletmelere oranla daha zayıf bir yapıya sahiptir.
- KOBİ’ ler devlet ihalelerinde büyük işletmelere nazaran daha zayıf bir durumdadırlar. Çünkü ihaleden haberleri olmayabilir ya da yapılacak işin niteliğine göre teknolojileri, kapasiteleri o is için yetmemektedir.
- KOBİ’ lerde üretim esnek bir yapıya sahiptir. Tüketicilerin isteklerine göre üretime yön verilebilmektedir. Bu yüzden üretimde farklı girdiler kullanılmakta, dolayısıyla büyük miktarda, bir girdiden alım yapılamamakta ve büyük işletmelere göre indirimlerden daha az oranda yararlanmaktadır.
- KOBİ’ lerde genellikle ayrı bir pazarlama bölümü bulunmamaktadır. Bu durumda da özellikle KOBİ’ lerin yurt dışına ihracat yapmaları açısından önemli sorunlar yaşanmakta, rekabetin çok daha çetin olarak kendini hissettirdiği günümüzde bu aksaklıklar ve sorunlar işletmeyi güç durumda bırakmaktadır.
- KOBİ’ lerin ihracat pazarlarına girmeleri; dil bilen eleman istihdam edememeleri, yabancı ülke mevzuatına vakıf olamamaları, ihracat konusunda uzman çalıştıramamaları gibi nedenlerle, büyük işletmelere oranla daha zordur.
- KOBİ’ ler ihracat teşvik ve geliştirme programlarından çoğunlukla yararlanamamakta, aynı zamanda iç piyasada görülen bir talep daralmasından da en fazla etkilenen kesim olmaktadırlar.

2. Büyük Ölçekli İşletmeler: İşletmeler genel olarak ekonomik faaliyetlerini devam ettirmek, mal ve hizmet üretmek, pazarlamak ve bu yolla büyümek ve kar etmek isterler. Organik bir yapıya benzetilebilecek işletmeler kurulurlar ve büyürler. İşletmeleri büyümeye ekonomik koşullar, çevre koşulları, gelişen teknoloji, müşteri ihtiyaçlarının artması, rekabet ortamı gibi koşullar iter.

Büyüme birçok şekilde ifade edebilir. Satışların artması, kâr edilmesi, hacim artışı, personel veya iş hacminin artması gibi niceliksel veya niteliksel büyüklüklerle ifade edilebilir. Büyümenin işletmeye birçok fayda sağladığı gibi bazı zararları da olabilir. Aynı zamanda işletmeler büyüklüklerine göre bazı türlere ayrılabilir. İşletmelerin büyümesi işletmenin ihtiyaç duyduğu parasal desteği sağlayan ve organizasyon veya yapısında değişiklere neden olan bir faaliyettir. İşletmelerde sadece teknik yönden değil pazar ve çevre ile ilgili olarak da en uygun büyüklük çeşidi belirlenmeli en uygun büyüklük seçilmelidir. Çalışan sayısı 100’den fazla olan şirketler ülkemizde büyük ölçekli işletmeler olarak değerlendirilmektedir. Büyük işletmelerin çoğu anonim şirket biçiminde örgütlenen kuruluşlardır. Bu yüzden sermaye piyasalarıyla önemli ilişkileri vardır. Bu işletmelerin hisse senetleri, genellikle sık sık el değiştirir, alınıp satılır.

Büyük İşletmelerin Faydaları:
- Makine ile üretime ve kitle üretimine kolayca imkân verir. Böylece hem geniş bir tüketici alanına hitap eder hem de birim maliyetler düşer.
- Ürünlerde normlaşma ve standartlaşma kolayca temin edilir, iş gücünü ve makineleri daha verimli kullanma imkânı doğar.
- Ar-Ge faaliyetleri için harcamada bulunmak, buluş ve yeniliklerden daha fazla yararlanmak mümkündür. Böylece yeni ürünler geliştirilir.
- Modern işletmecilik uygulamalarına daha sık rastlanır. Daha etkin organizasyon kurulup, uzman personel ile etkin işbölümü yapılır.
- Uzmanlaşma olgusu bütün üretim faaliyetlerinde uygulanabilir. Daha iyi eğitim, yetişme ve yükselme imkânı sağlanır.
- Çok sayıda personel çalıştığı için ülke istihdamını belirli ölçüde çözümler.
- Seri ve kitle üretimi yaptıkları için ülke doğal kaynaklarının gelişmesinde önemli bir yer alır.
- Üretimde atık maddeler daha iyi değerlendirilebilir, hatta tekrar kullanılabilir.
- Riskler daha kolay dağıtılır; zira çeşitli sektörlere girilebilir ve dünyadaki gelişmeler her an takip edilebilir.
- Yüksek finans gücü sayesinde, daha kolay ve düşük maliyetle para ve kredi sağlanır.
- Satın almada, üretimde, pazarlamada artan pazarlık gücü, iskontolar gibi nedenlerle büyüklükten kaynaklanan tasarruflar sağlanır.

Büyük İşletmelerin Zararları:
- Ekonomik kriz dönemlerinde sabit giderlerini kısma imkânları olmadığından kârları ortadan kalkar veya azalır. Bu da büyük risklere sebebiyet verebilir.
- Örgütlenme maliyetleri yüksek olduğu için yeniden düzenleme gerektiğinde yüksek maliyetlerle karşı karşıya kalınabilir.
- Bürokratik bir örgüt yapısı içine girmeleri kaçınılmazdır.
- Ekonomik kriz dönemlerinde yapacakları işi yavaşlatma eylemi ülkeyi bunalıma sokan durumu hızlandırır.
- Tekelleşmeye gidilebilir.
-Siyasal güç haline gelebilir.

Ekonomi