1. Dış Ticaret Standartları: Standart: Genel olarak standart, standardizasyon çalışmaları sonucunda yetkili kurum ve/veya kuruluşlar tarafından hazırlanarak onaylanan, yerine getirilmesi gereken koşulları kapsayarak, uygulanması genellikle tarafların isteğine bırakılan teknik özellik veya belgelerdir.
Uluslararası Standardizasyon Örgütü'nün (ISO) yaptığı tanıma göre, standardizasyon belirli bir faaliyetten ekonomik fayda sağlamak üzere, bütün ilgili tarafların katkı ve iş birliği ile belirli kurallar koyma ve kuralları uygulama işlemidir.
Türk Standartları Enstitüsü 132 sayılı Kuruluş Yasası ile kendisine verilen standartlara uygun ve kaliteli üretimi teşvik edecek her türlü çalışmayı yapmak ve bunlarla ilgili belgeleri düzenlemek görevini yerine getirirken standardizasyonun yanı sıra kalite konusuna da eğilmiş ve bu alanda yürüttüğü çalışmalar son yıllarda özel bir önem ve yoğunluk kazanmıştır. Avrupa Kalite Örgütü (EOQ) üyesi olarak kalite alanındaki uluslararası gelişmeleri yakından izlemektedir. Türk Standartlar Enstitüsü Milletlerarası Elektroteknik Komisyonu (IEC), Avrupa Topluluğu Standart Kuruluşları (CEN ve CENELEC) üyesidir.
2. ISO'nun tanımı: ISO, International Organization for standardizasyon'un kısa yazılışıdır. Yani, uluslararası standardizasyon örgütünün oluşturduğu bir kalite yönetim standardıdır. 1947 yılında kurulan ve yaptığı standardizasyon çalışmaları sonucu sanayiye, ticarete ve tüketicilere katkılar sağlayan ISO (International Organization for standardization) uluslararası standart organizasyonudur. TSE, ISO’nun üyesi ve Türkiye’deki tek temsilcisidir.
ISO 9000: Organizasyonların müşteri memnuniyetinin artırılmasına yönelik olarak kalite yönetim sisteminin kurulması ve geliştirilmesi konusunda rehberlik eden ve ISO tarafından yayımlanmış olan bir standartlar bütünüdür.
ISO 9001: Kalite yönetim sistemlerinin kurulması esnasında uygulanması gereken şartların tanımlandığı ve belgelendirme denetimine tabi olan standarttır. Verilen belgenin adıdır.
ISO 9001-2000: ISO 9000 standardı, her 5 yılda bir ISO tarafından gözden geçirilmekte ve uygulayıcıların görüşleri ve ihtiyaçlar doğrultusunda gerekli revizyonlar yapılarak yeniden yayımlanmaktadır. 2000 rakamı, bu revizyonun 2000 yılında yapılıp yayınlandığını gösterir versiyon tarihidir.
ISO 9001 Belgesi ise ilgili kuruluşun ürün veya hizmetlerinin uluslararası kabul görmüş bir yönetim sistemine uygun olarak sevk ve idare edilen bir yönetim anlayışının sonucunda ortaya konduğu ve dolayısı ile kuruluşun ürün ve hizmet kalitesinin sürekliliğinin sağlanabileceğinin güvencesini belirler.
ISO 9001 ise etkin bir kalite yönetim sistemini tanımlayan bir standarttır. Kuruluş, bu standardın şartlarını sağladığında ISO 9001 Belgesi’ni alabilir. Belge, kuruluşun ürün ve hizmetlerinin uluslararası kabul görmüş bir standarda uygun olarak üretildiğini gösterir. Standart merkezi İsviçre’nin Cenevre kentinde yer alan ve 90’dan fazla ülkenin üye olduğu Uluslararası Standardizasyon Örgütü (International Organization of standardization–IOS) tarafından geliştirilmiştir. Belgelendirme şirketlerini yetkilendirme yetkisi, üye ülkelerin akreditasyon kurullarına verilmiştir. Türkiye’deki akreditasyon yetkisi TÜRKAK'a verilmiştir.
Farklı ülkelerde veya bölgelerde benzer teknolojiler için geliştirilen farklı standartlar zaman zaman "ticaret için teknik engel" olarak kullanılmaktadır. İşte ISO' nun günümüzdeki en önemli işlevi ISO 9000 kalite yönetim standartları ve diğer ürün standartları gibi uluslararası kabul görmüş standartlar hazırlayarak ticaretin önündeki bu tip teknik engelleri ortadan kaldırmaktır.
EN: (Europeane Norm),Avrupa Standartlarının kısaltmasıdır. EN, Avrupa Birliğinde Standartlar arasında harmonizasyonu sağlamak için oluşturulmuştur.
Avrupa Standardı (EN): Avrupa Birliği (AB) Standartları (EN), Avrupa Standardizasyon Kuruluşları tarafından hazırlanan standartlardır. İlgili kuruluşların görüşü alınmak üzere taslak hâlinde olan EN standartları prEN olarak tanımlanır.
Uyumlaştırılmış Standart: Avrupa Birliği standardını uyumlaştıran ulusal standarttır. Yetkili Ulusal Standardizasyon Kuruluşu tarafından EN standardı uyumlaştırılarak ulusal standart olarak hazırlanır ve yetkili ulusal kuruluş tarafından referanslarıyla yayımlanır.
Bazı ülkelerin ulusal standardizasyon kuruluşlarının kısaltmaları:
- AENOR (Asociación Española de Normalización y de Certificación): İspanya Standardizasyon Örgütü
- AFNOR (Association Française de Normalisation): Fransız Standardizasyon Örgütü
- BSI (British Standards Institution): İngiliz Standartlar Enstitüsü
- DIN (Deutsches Institut für Normung e.V.): Alman Standart Enstitüsü
- DS (Dansk Standardiseringsraad): Danimarka Standardizasyon Kuruluşu
- IBN (Institut Belge de Normalisation): Belçika Standardizasyon Enstitüsü
- IPQ (Instituto Portugues da Qualidade): Portekiz Standardizasyon Enstitüsü
- NNI (Nederlands Normalisatie-Instituut): Hollanda Standardizasyon Enstitüsü
- NSAI (The National Standards Authority of Ireland): İrlanda Ulusal Standart Kuruluşu
- NSF (Norges Standardiseringsforbund): Norveç Standart Kuruluşu
- ON (Österreichisches Normungsinstitut): Avusturya Standardizasyon Enstitüsü
- SDS (Suomen Standardisoimisliitto r.y.): Finlandiya Standardizasyon Enstitüsü
- SIS (Swedish Institute of Standards): İsveç Standart Enstitüsü
- SNV (Schweizerische Normen-Vereinigung): İsviçre Standardizasyon Örgütü
- UNI (Ente Nazionale Italiano di Unificazione): İtalyan Standardizasyon Örgütü
CE işareti: ürünün Avrupa ürün mevzuatlarına uygunluğunu gösterir. CE işareti 'Conformite European' kelimelerinin kısaltılmasıdır ve literatürdeki anlamı 'European Conformity', Avrupa normlarına uygunluktur. CE işareti, bir ürün ya da ürün grubunun, Avrupa Birliğinin sağlık, güvenlik, çevre ve tüketicinin korunması konusunda oluşturmuş olduğu, "ürün direktifleri" olarak anılan temel gerekliliklere uygun olduğunu gösterir. CE işaretini taşımayan ürünler, Avrupa Birliği ülkelerine giremez. Bu nedenle CE işareti, ürünlerin Avrupa Birliği iç pazarında serbestçe dolaşımına olanak veren bir "endüstriyel ürün pasaportu" olarak tanımlanabilir.
