DIŞ TİCARET İŞLEMLERİNDE MUHASEBE

2. Dış Ticaret Muhasebesinin Önemi: Dış ticaret, bir ülkenin ithalat ve ihracat işlemlerinin toplamıdır. Dış ticaret ödemeler dengesi unsurudur. Ödemeler dengesi açık vermeyen ülke, ekonomik açıdan güçlü ülkedir. Ödemeler dengesinin açık vermemesi için ihracatın ithalattan fazla olması gerekir. Gelişmekte olan dünya ekonomisi içinde Türkiye’nin güçlü bir ülke olabilmesi için daha fazla üretim yapması ve ürünlerin dış pazarlarda satılarak döviz girdisinin sağlanması gerekir.

Türkiye’de yerleşik işletmelerin, diğer ülkelerdeki işletmelerle olan ilişkileri geliştikçe, kambiyo mevzuatı ihracat yönetmeliği ve işlemleri, uluslar arası ticari teslim şekilleri, ödeme şekilleri önem kazanmaktadır. Dış ticaret işlemlerinde işletmenin türüne ve özelliğine göre belgeler kullanılır. Belgelerin sistemli şekilde kaydedilmesi gerekir. Tek düzen hesap planına uyumlu, ithalat ihracat kayıt sürecinin gerçekleştirilmesi için dış ticaret ile ilgili muhasebe işlemlerinin, muhasebenin temel ilke ve kavramlarına, muhasebe standartlarına uygun yapılması gerekir. Bu da ihtisas muhasebesi içinde yer alan "Dış Ticaret İşlemleri Muhasebesi" ile yapılır.

3. Dış Tİcaret Muhasebesinde Hesap Planı Düzenleme: Hesap planı işletmenin bünyesine uygun olmalıdır. Fazla ayrıntılı hesap planı iş hacmini artırırken, az ayrıntılı hesap planı da muhasebeden beklenen faydayı azaltır ve kontrolü zorlaştırır. Bu nedenle hesap planı hazırlanırken işletmenin bünyesi ve muhasebeden beklenen bilgilerin ne olduğu iyi incelenmelidir.

Hesap grupları, ana hesaplar, yardımcı hesaplar ve alt hesaplar işletmenin bünyesine göre belirlenmelidir. Dış ticaret alanında faaliyette bulunmayı planlayan işletmeler, ilgili dönemin başında hesap planı düzenlerken ithalat ve ihracatta kullanılan hesaplar için yardımcı hesaplar oluşturması gerekir. Muhasebe programlarında dönem içinde işlem görmüş hesaplara, işlemin akışını bozan yardımcı hesaplara ilave etmek zordur. Dolayısıyla aynı dönem içinde ilerleyen aylarda ithalat ve ihracat işlemlerinde kullanılacak hesaplar içinde hesap planı düzenlenmesi veya ait olan hesaplar için yardımcı boş kod verilmesi, kullanıcıya rahat hareket etme imkanı verir.

Dış Ticarette Kullanılan Hesaplar: Dış ticaret işlemlerinde kullanılan ve Tek düzen Hesap Planında yer alan hesapların işleyişi, önemi, özellikleri ve gerekli yardımcı hesapları ile dış ticarette sık kullanılan bilanço hesapları, gelir tablosu hesapları ve maliyet hesapları aşağıda gibidir:

100. KASA HS.
100.01 TL Kasası
100.02 Yabancı Para Kasası
100.02.01 Yabancı Para Dolar Kasası
100.02.02 Yabancı Para Euro Kasası
101. ALINAN ÇEKLER HS.
101.01 TL Alınan Çekler
101.02 Yabancı Paralı Alınan Çekler
101.02.01 Y.P.A.Ç. Dolar Cinsinden Çekler
101.02.01.01 Portföydeki Y.P.A.Çekler
101.02.01.002 Tahsildeki Y.P.A.Çekler
101.02.01.03 Teminattaki Y.P.A. Çekler
102. BANKALAR HS.
102.01 x Bankası
102.01.01 TL Mevduat Hesapları
102.01.01.01 Ticari Mevduat Hesapları
102.01.02 Yabancı Paralı Hesaplar
102.01.02.01 Y.P. Döviz Tevdiat Hesabı
102.01.02.01.01 Y.P.D.T. Dolar Hs.- Yurt İçi
102.01.02.01.01.02 Y.P.D.T. Dolar Hs.- İhracat
102.01.02.01.02 Y.P.D.T. Euro Hs.
120. ALICILAR HESABI
120.01 Yurt İçi Alıcılar Hesabı
120.02 Yurt Dışı Alıcılar Hs.
120.02.01 Uzakdoğu Ülkeler Alıcılar
120.02.02 Avrupa Kıtası Alıcılar
120.02.03 Asya Kıtası Alıcılar
120.02.04 Serbest Bölge Alıcılar
120.02.09 Yurt Dışında Bırakılan İhracat Mal Bedeli
120.02.09.01 Y.D.B.İ.M. Bedeli-Dolar
120.02.09.01.01 Yurt Dışı Şubede Bırakılan İhracat Bedeli
120.02.09.02 Y.D.B.İ.M. Bedeli-Euro
121. ALACAK SENETLERİ HS.
121.01 TL Alacak Senetleri
121.02 Yabancı Para Alacak Senetleri
121.02.01 Y.P.A. Senetleri – Dolar
121.02.01.01… Portföydeki Y.P.A. Senetleri
121.02.01.02 Tahsildeki Y.P.A. Senetleri
121.02.01.03 Teminattaki Y.P.A. Senetleri
121.02.01.04 Protestolu Y.P.A. Senetleri
121.02.01.05 İskonto Ettirilen Y.P.A. Senetleri
121.02.02 Y.P.A. Senetleri – Euro
321. BORÇ SENETLERİ HS.
321.01 TL Borç Senetleri
321.02 Yabancı Para Borç Senetleri
321.02.01 Dolar Cinsinden Borç Senetleri
321.02.01.01. X- İtalyan Firması Senetleri
321.02.02 Euro Cinsinden Borç Senetleri
127. DİĞER TİCARİ ALACAKLAR HS.
127.01 Yurt İçi Diğer Alacaklar
127.02 Yurt Dışı Diğer Alacaklar
127.02.01 Yurt İçi Diğer Alacaklar – Dolar
127.02.01.01 Yurt Dışı Protestolu Senetlerden Alacaklar
150. İLK MADDE VE MALZEME HS.
150.01 Yurt İçinden Satın Alınan İlk Madde Malzeme
150.01.01 Yurt İçi Üretim Verilecek İ.M.M.
150.01.02 Yurt Dışı Üretime Verilecek İ.M.M.
150.01.02.01 Yurt Dışı Üretime Verilecek x. Malı İ.M.M.
150.02 İthâl Edilen İ.M.M.
150.03 Dahilde İşlem İle İthâl Edilen İ.M.M.
151. YARI MAMULLER – ÜRETİM
151.01 Yurt İçi Mamul Üretiminde Verilecek Y.M. Üretim
151.02 Yurt Dışı Mamul Üretiminde Verilecek Y.M. Üretim
151.02.01 Yurt Dışı Üretime Verilecek xxx Parti Y.M. Üretim
151.03 Hariçte İşleme Verilen Y.M. Üretim
151. YARI MAMULLERİ-ÜRETİM
152.01 Yurt İçi Üretim – Mamulleri
152.02 Yurt Dışı Satış Üretim – Mamulleri
152.02.01 Yurt Dışı Satış Üretim – x Parti Mamulleri
152.02.01.01 Yurt Dışı Satış Üretim – x Malı
152.02.01.09 Yurt Dışı Konsinye Satışa Sevk Edilen Üretim - x Malı
153. TİCARİ MALLAR HS.
153.01 Yurt İçi Satın Alınan Ticari Mallar
153.02 İhraç Kaydıyla Satın Alınan Ticari Mallar
153.02.01 İhraç Kaydıyla Satın Alınan x Ticari Malları
153.03 İthâl Edilen Ticari Mallar
159. VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI HS.
159.01 Verilen Yurt İçi Sipariş Avansları
159.01.01 A.B.A.Ş.
159.02 Verilen Yurt Dışı Sipariş Avansları
159.02.01 T.B.X.W.Z.-Almanya
159.03 İthâlat Sipariş ve Giderleri
159.03.01 Akreditifli – İthâlat Giderleri
159.03.01.01 Mal Bedeli
159.03.01.01.01 Mal Bedeli FOB. Bedeli.
159.03.01.01.01 Mal Bedeli CIF. Bedeli.
159.03.01.02 Nakliye Giderleri
159.03.01.03 Sigorta Giderleri
159.03.01.04 Gümrük Müşaviri Giderleri
340. ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI HS.
340.01 Yurt İçi Alınan Sipariş Avansları
340.02 Yurt Dışı Alınan Sipariş Avansları
340.02.01 Yurt Dışı AS. Avansları-Dolar
340.02.01.01 Y.D.A.S.A. Dolar
340.02.02 Y.D.A.S.A. Euro

sayfa 1

sonraki sayfa >>>>>

Dış ticaret muhasebesi