4.4. BDDK’nın Bankaları İzlenmesi: Bilindiği gibi bankalar kuruluş iznini BDDK’ndan almaktalar. Kurum kuruluşta nasıl yetkili ise bankaların faaliyetlerini sürdürmesini izlemekte de o derecede yetkilidir. Bankaların denetimini Banka Müfettişleri yapar. Müfettişlerin, yaptıkları denetim raporlarını (teftiş raporlarını) ve görüşlerini BDDK’ya göndermesi zorunludur. Ancak, Kurum, gerekli gördüğünde ve özellik arz eden konularda bağımsız denetim kuruluşlarını ilgili konu hakkında inceleme yapılması için görevlendirme yetkisine sahiptir.
Bu kuruluşlar belirli bir etkinlik sektörünün denetimini gerçekleştirirken, bu alanda ne olup bittiğinden derinlemesine haberdar olmak zorundadırlar. Kurum, bankalardan, bunların bağlı ortaklıklarından, nitelikli paya sahip oldukları ortaklıklardan, birlikte kontrol ettikleri ortaklıklardan, şubeleri ile temsilciliklerinden, destek hizmeti kuruluşlarından ve diğer gerçek ve tüzel kişilerden,
- Bankacılık Kanun ve hükümleri ile ilgili görecekleri bütün bilgileri gizli dahi olsa istemeye,
- Bu bilgilerin, vergiyle ilgili kayıtları dahil olmak üzere tüm defter, kayıt ve belgelerini incelemeye yetkilidir.
- Bilgi istenenler de istenilen bilgileri vermekle, defter, kayıt ve belgeleri incelemeye hazır bulundurmakla, tüm bilgi işlem sistemini denetim amaçlarına uygun olarak Kurumun yerinde denetim yapan meslek personeline açmakla,
- Bu verilerin güvenliğini sağlamakla.
- Ayrıca, muhafaza etmek zorunda oldukları her türlü defter, belge ve karneler ile vermek zorunda bulundukları bilgilere ilişkin mikrofiş, mikrofilm, manyetik teyp, disket ve benzeri ortamlardaki kayıtlarını ve bu kayıtlara erişim veya kayıtları okunabilir hâle getirmek için gerekli tüm sistem ve şifrelerini inceleme için ibraz etmek ve işletmekle yükümlüdür. (5411 sayılı Bankalar Kanunu madde 95)
Bankalar denetlenirken, Bankacılık Kanunu dışında diğer kanunlara aykırılıklar tespit ettikleri takdirde bu tespitleri ilgili mercilere derhal bildirmek zorundadırlar. Denetim ve gözetime ilişkin usul ve esaslar Kurulca düzenlenecek yönetmelikle belirlenir.
Bu görev çerçevesinde, gerekli düzenlemeler yapılmakta, bankaların bu düzenlemelere uyumu sağlanmaya çalışılmakta, gerekli yerinden denetim ve uzaktan gözetim faaliyetleri yerine getirilmektedir. Denetimde kullanılan araçlar;
- Periyodik raporlamalar,
- Periyodik olmayan raporlamalar,
- Yerinde denetim raporları,
- Uzaktan gözetim raporları,
- Bağımsız denetim raporları,
- Bankalarla yapılan yazışmalar,
- Kurul kararları,
- Diğer (derecelendirme raporları, basın, yayın vs.)
4.5. BDDK’nın Yekti ve Yaptırımları: Bankaların kurulmasından, faaliyetine izin verilmesi ve faaliyetlerinin izlenmesi BDDK’nun görev ve yetkileri çerçevesinde yürütülmektedir. BDDK’nun yetki ve yaptırımlarından bazıları şunlardır:
- Kurum, bankaların Bankalar Kanununda belirtilen önlemleri almamaları veya alınan önlemlere rağmen sorunlarının giderilememesi durumunda, faaliyetlerini kısıtlama veya geçeci olarak durdurma kararı alabilir.
- Bütün önlemler alınmasına karşılık düzelme görülmemesi hâlinde, bankayı Fona (TMSF “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu”) devredebilir. Bu durumda bankanın faaliyet izni de kaldırılacaktır.
- Bankaların denetlenmesi sırasında, adli ceza uygulamasını gerektiren hususları, ilgili birimlere veya kurum ve kuruluşlara intikal ettirmek.
sayfa 2
<<<<< önceki sayfa
