Sanal sunucular, tek bir fiziksel sunucuyu sanal bölmelere ayırmaya izin veren web hosting türlerinden biridir. Bu bölmelerden her biri temeldeki fiziksel donanımı paylaşır, ancak her biri kendi kaynaklarına (CPU, RAM ve SSD gibi), kendi işletim sistemine ve kendi yazılım kombinasyonuna sahiptir.
Sanallaştırma aracılığıyla fiziksel bir sunucunun sanal bir kopyasının oluşturulması olarak tanımlayabileceğimiz sanal sunucuların temel avantajı, aynı anda herhangi bir işletim sistemini, herhangi bir yazılımı yükleyebilmeniz, çok sayıda web sitesi ve veri tabanı barındırabilmenizdir. Çoğu durumda bu tür çözümler, tümüyle tek kullanıcıya ayrılan özel sunuculara (dedicated server) kıyasla çok daha kârlı ve kullanışlıdır.
Sanal sunucularda root erişimi elde edebilir, sunucu ayarlarını yapılandırabilir ve ihtiyaçlarınıza uyacak şekilde özelleştirmeler yapabilirsiniz.
Sanal sunucularda kullanılan 3 temel sanallaştırma teknolojisi: KVM, Xen ve OpenVZ’dir. KVM ve Xen en işlevsel ve en popüler olanlardır. KVM ve Xen herhangi bir işletim sisteminin gerektiği gibi kurulmasına ve yapılandırılmasına olanak tanır. OpenVZ’nin işlevselliği sınırlıdır.
Sanal sunucuları VDS ve VPS şeklinde gruplamak mümkündür ancak bazı ülkelerde iki tür aynı anlamda kullanılır. Bu tip farklılıklar hosting sağlayıcıların farklı sunucu yapılandırmalarından ve adlandırmalarından kaynaklanır. Sanal sunucu türleri arasındaki temel farklılıkları anlamanız ve ihtiyaçlarınıza uygun yaklaşımı seçebilmeniz için VPS ve VDS’in özelliklerini şu şekilde açıklayabiliriz:
VPS
- VPS, genellikle paylaşımlı hosting’in sınırlamalarının ötesine geçmek isteyenler için önerilir. Paylaşımlı hosting kullanırken web sitesinin ihtiyaçları ve trafik seviyeleri arttıkça daha fazla kaynak ve özellik sunan bir plana geçmek isteyenler için VPS, idealdir.
- Başlangıç aşamasında tavsiye edilen ve en ucuz hosting paketlerini bulabileceğiniz paylaşımlı hosting’te kritik kaynaklar diğer web sitesi sahipleriyle paylaşılır. VPS ile de sunucu kaynakları diğer kullanıcılarla paylaşılır ancak kullanıcılara özel bölmeler nedeniyle kaynak kullanımında paylaşımlı hosting’teki kadar dengesizliklere rastlanmaz. Ayrıca VPS’le çoğunlukla paylaşımlı hosting’e göre daha fazla kaynağa sahipsinizdir.
- Paylaşımlı hosting’te kullanıcılar sunucunun yapılandırması üzerinde kontrole sahip değildir. Sanal Özel Sunucu anlamına gelen VPS; hosting ortamında daha fazla kontrol sağlayan bir plan arayanlar için en uygun maliyetli seçenektir.
- VPS sunucular; paylaşımlı hosting’e göre esneklik ve ölçeklenebilirlik sağladıkları için oyun sunucusu olarak veya web geliştiricileri tarafından eğitim amacıyla da kullanılırlar. Ayrıca SSD tabanlı VPS sunucular tercih edildiğinde daha hızlı başlatma süresi, hızlı erişim, daha yüksek okuma / yazma hızları, anında yanıt ve hızlı veri depolaması gibi özelliklerden yararlanmak mümkündür.
VPS’in Dezavantajı
VPS’te bazı hosting sağlayıcıları; kullanılmayacağını umduğu kaynaklar nedeniyle olması gerekenden daha fazla kullanıcıya alan kiralayabilmektedir. Sanallaştırma yoluyla elde edilen sınırlara rağmen donanım gerçekte kaldırabileceğinden daha fazla yüklenmiş olur. Bu yetersiz kaynak tahsisi daha yavaş yükleme süreleri ve düşük performansa neden olabilir. Dolayısıyla VPS’te ortak kullanımda olan kaynaklar nedeniyle sitelerin birbirini etkilemesi söz konusu olabilir.
VDS
- VPS’ten daha izole alanlar sunan VDS; VPS planlarının sağlayabileceğinden daha fazla esneklik isteyenler, daha fazla kaynak, daha yüksek güvenlik ve daha yüksek performans arayanlar için ideal seçimdir.
- Kaynaklar paylaşımsızdır. Örneğin, sunucuda 8 GB RAM varsa ve bir kullanıcıya bu 8 GB RAM’in 1 GB’ı atandıysa, diğer kullanıcıların bu 1 GB RAM’i kullanma hakkı ve ihtimali yoktur. Kaynaklar ortaklaşa kullanımda değildir, bu; web siteleri için daha hızlı yükleme süreleri anlamına gelir.
- VDS ile belirli bir donanıma daha az sayıda kullanıcı atandığından VPS’ten daha pahalıdır. Sunucunun özelleştirilmesi konusunda kontrole sahip olmak isteyenler, e-ticaret siteleri, yoğun içerik ve trafiğe sahip siteler için VDS sunucular uygundur.
VDS’in Dezavantajı
VPS ve VDS’te ölçeklendirme söz konusudur ama üzerinde bulunduğu donanımın gerçek kapasitesini aşamazlar. Ancak sanal sunucuların bulut tabanlı yapılandırmalarında daha geniş ölçeklendirme imkanı sağlanır.
Sonuç
Kaynak ihlali söz konusu olmadığından sitelerin birbirini etkilemesini önleyen ve daha yüksek güvenlik seviyesi sağlayan VDS, en avantajlı sanal sunucu çözümüdür. Ancak paylaşımlı hostingten daha fazla performans ve kontrol sunan hesaplı bir çözüm arayanlar için VPS sunucular da uzun süre yeterli olacaktır.