Staj ve Beceri Eğitim Hakkında

Kanun ve yönetmeliklerde açıkça belirtilmesine  rağmen çoğu işletmeler staj ve beceri eğitimi uygulamalarını gereği gibi yerine getirmemektedirler. Bazı işletmeler stajer almak zorunda olduğu halde öğrencileri almamakta, bazı işletmeler ise az para ile  çalıştırdıkları öğrencileri tercih ederek, fazla sayıda stajer öğrenci almaktadırlar. Staj gören öğrencilerin bazıları da haklarını tam olarak bilmemekte, alması gerekenden daha az ücret almakta veya sigortaları  yapılmamaktadır.

Bilinmesi gerekenleri Mesleki Eğitim Kanunu  ve Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliğine göre özetleyelim;

Staj, teorik ve uygulamalı eğitimlerinin tamamını kurumda yapan öğrenciler, meslekî bilgi, beceri, tutum ve davranışlarını geliştirmelerini, iş hayatına uyumlarını, gerçek üretim ve hizmet ortamında yetişmelerini ve kurumda olmayan tesis, araç-gereci tanımalarını sağlamak amacıyla staj çalışması yapmak zorundadırlar.

Staj çalışması, işletmelerde yaptırılır. Ancak başarısı açısından kurumda staj yapması gerekli görülenler ile yeterli özellik ve sayıda işletmenin bulunmaması durumunda staj çalışması, bir programa göre ilgili alan öğretmenlerinin gözetim ve denetiminde kurumda da yaptırılabilir.

Staj çalışmaları, Meslekî ve Teknik Öğretim Okul ve Kurumlarında Tam Gün Tam Yıl Eğitim Uygulamasına İlişkin Yönerge doğrultusunda hafta sonu, yarıyıl ve yaz tatilleri süresince yapılabilir.

Staj süresi, Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları öğrencilerinin staj süresi ise 300 saattir. Staj çalışmasının 1/3’ü 10. sınıfın bitiminde, geri kalan kısmı ise 11. sınıftan itibaren yapılabilir.

Sayı, Mesleki Eğitim Kanunu’nun 18. maddesine göre, yirmi ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde beşinden az, yüzde onundan fazla olmamak üzere, mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitim yaptırır. İşletmelerdeki personel sayısının tespitinde her yılın ocak ayı, yaz mevsiminde faaliyet gösteren işletmelerde temmuz ayı esas alınır. Beceri eğitimi uygulamasına da öğretim yılı başında başlanır.

Ücret, İşletmelerde meslek eğitimi gören öğrenci, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin % 30’undan aşağı ücret ödenemez ve aday çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır.

Sigorta primleri, sigortalı olarak çalıştırılan stajyer öğrencilere ait kısa ve uzun vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primlerini 5510 sayılı kanun 87. maddesinin (e) bendine göre aday çırak, çırak ve işletmelerde meslekî eğitim görenler ile meslek liselerinde zorunlu staja tâbi tutulan öğrenciler için Milli Eğitim Bakanlığı veya bu öğrencilerin eğitim gördükleri okullar, yüksek öğrenim sırasında zorunlu staja tâbi tutulan öğrenciler için öğrenim gördükleri yüksek öğretim kurumu ödemekle yükümlüdür.

Bu önemli konuların nasıl uygulanması gerektiğini kanun ve yönetmeliklere dayanarak kısaca açıkladıktan sonra herkesin bunun üzerinde hassasiyetle  duracağını düşünüyoruz.